روز جهانی مبارزه با ناقص سازی زنان (Female Genital Mutilation-FGM) یکی از مناسبت های مهم تقویم سلامت در مقیاس جهانی است. سازمان جهانی بهداشت روز ششم فوریه مصادف با هفدهم بهمن ماه هر سال را با عنوان روز جهانی مبارزه با ناقص سازی زنان اعلام کرده است. موضوعی که بنا بود تا سال 2030 میلادی از جهان ریشه کن شود. هر چند متاسفانه به نظر می رسد هنوز با ریشه کنی کامل این پدیده فاصله بسیاری داریم.
در اعلامیه ای که صندوق بین المللی حقوق کودکان سازمان ملل متحد (UNICEF) به تازگی منتشر ساخته است، دستیابی به این هدف تا افق 2030 دور از ذهن دانسته شده است. به خصوص که به نظر می رسد دستیابی به این هدف مهم بدون کمک و حمایت مردان امری موهوم باشد. ناقص سازی جنسی زنان هنوز در بخش وسیعی از آسیای جنوب شرقی، برخی از کشورهای مسلمان، نواحی از جهان که محل سکونت بخش هایی از قوم یهود است و نیز در بخش های وسیعی از افریقا جریان داشته باشد.
برخی مطالعات مردم شناسی حکایت از آن دارد که ناقص سازی زنان هنوز در نواحی گسترده ای از جنوب، جنوب شرقی و شرق ایران رایج است. شواهد علمی نشان می دهد که برخی از بیماری های جدی در حوزه زنان می تواند با این عمل، یعنی ختنه یا ناقص سازی در ارتباط باشد. از آن جمله سندرم تخمدان پلی کیستیک (Polycystic Ovary Syndrome-PCOS)، درد شدید ناتوان کننده و انواع عفونت های زنان مانند بیماری التهابی لگن (PID) را می توان نام برد.
کم خونی، اختلالات قاعدگی، عفونت ادراری و بی اختیاری ادرار (Urinary Incontinence) از جمله پیامدهای دیگر ناقص سازی جنسی زنان به حساب می آید.
برخی از این زنان حتی بعد از ازدواج ممکن است به خاطر دستکاری سیستم تناسلی شان، در صورت بارداری نوزاد مرده به دنیا آورند. شوربختانه بر اساس آمار ارائه شده از سوی سازمان ملل متحد، نزدیک به 200 میلیون زن در سراسر جهان از پیامدهای جدی ختنه و ناقص سازی رنج می برند.
موضوع خشونت علیه زنان در جوامع موضوعی به درازنای تاریخ است. از سپیده دم تاریخ زنان همیشه به عنوان جنس دوم یا جنس ضعیف همیشه از حقوق طبیعی خود محروم بوده است. مطابق یکی از جدیدترین تحقیقات انجام شده تبعیض جنسیتی هنوز هم یکی از پررنگ ترین معضلات اجتماعی در سراسر جهان است. عاملی که به نابرابری حقوقی گسترده بین زنان و مردان منجر شده است.
هنوز هم در بسیاری از نقاط جهان، زنان شهروند درجه دوم محسوب می شوند. در برخی کشورها زنان بدون اجازه همسر خود نه اجازه انجام معاملات تجاری و نه حتی اجازه خروج از کشور دارند. بسیاری از زنان در سراسر جهان از حق حضانت فرزندان خود محروم هستند. در بعضی فرهنگ ها اساسا زن موجودی مناسب برای انجام وظایف مادری یا همسری نامیده می شود.
موجودی که باید خود را در حصار محدود خانه و خانواده خود محصور سازد. موجودی که حتی نباید بلند بخندد یا حتی دندانهایش نباید دیده شود!! بله تعجب نکنید. این باور در بسیاری از فرهنگ ها از شرق تا غرب رواج داشته است.
در برخی دیگر از فرهنگ ها و به خصوص در کشورهای با نظام اقتصادی کاپیتالیستی زن ابزاری تبلیغاتی به حساب می آید و شان و ارزشاش به گونهای دیگر پایمال می شود. در این موارد زنها تبدیل به عروسک هایی می شوند که موظفند به ساز سرمایه داران بزرگ برقصند.
در برخی فرهنگ ها مانند فرهنگ های آسیای دور از بدو تولد پاهای نوزاد دختر را به وسیله پاره ای محکم می بندند تا مبادا قامتش از قامت مردان بلندتر شود! عملی که درد و رنج و آزار جسمی شدیدی به دختر بینوا وارد می سازد. در برخی دیگر از جوامع زن نه حق تحصیل و نه حق انتخاب آزادانه شغل یا همسر را دارد.
در انگلستان و بسیاری از ممالک اروپایی و حتی در خود امریکا زنان تا اواسط قرن بیستم از حق رای برخوردار نبودند. وضعیت بقیه کشورها که البته نیازی به گفتن ندارد. در بسیاری از نفاط عالم زنان مانند مردان نمی توانند برای آینده شغلی خود تصمیم بگیرند. بسیاری فاقد بیمه بیکاری هستند و بسیاری نیز از بیمه های درمانی محروم اند.
در اکثر کشورهای جهان متاسفانه حقوق دریافتی زنان به ازای هر ساعت از کار در صنایع و سایر مشاغل کمتر از مردانی با همان سن و همان میزان فعالیت در شغلی مشابه است. هر چند میزان این اختلاف البته در کشورهای مختلف می تواند متفاوت باشد.
این فهرست البته متاسفانه پایانی ندارد و می توان بسیار موارد دیگر بر آن افزود. به باور بسیاری از جامعه شناسان و روان شناسان در اقصی نقاط جهان این موارد همگی مصداق تبعیض جنسیتی است. تبعیضی آزارنده که نتیجه ای جز ایجاد بیماری های جسمی و روانی مانند افسردگی برای زنان نخواهد داشت. زنانی که همواره تاکید می شود باید در خانه به تربیت فرزند و همسرداری بپردازند، اما این بیماری های روحی و جسمی بیشترین آسیب را به همان وظیفه همسرداری و تربیت فرزندشان وارد می سازد.
خصوصیات کلی آناتومیک و فیزیولوژیک دستگاه تناسلی زنان ثابت است. بخشی که ژنیتال داخلی زنان را تشکیل می دهد شامل رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها می باشد. رحم از طریق مجرایی موسوم به کانال زایمان یا واژن با محیط بیرون در ارتباط است. بدین ترتیب رحم همواره در معرض ابتلا به عفونت هاست.
برای پیشگیری از این اختلالات عفونی همواره باید محیط واژن را با استفاده از محصولات ضدعفونی کننده و پروبیوتیک هایی مانند لاکتوباسیلوس (Lactobacillus) حفظ کرد. در دستگاه تناسلی خارجی نیز بخش اصلی فرج یا ولوا نام دارد. ولوا از دو حفره، آلت تناسلی زنانه، و لب های داخلی یا ماینور (Labia Minor) و خارجی یا ماژور (Labia Major) تشکیل شده است. در افراد مختلف شکل ظاهری این اکسترنال ژنیتالیا ممکن است کمی تفاوت داشته باشد، اما در اساس تشابه وجود دارد. به عنوان مثال ممکن است در میزان چین خوردگی پوستی اطراف ورودی واژن تفاوت وجود داشته باشد.
یکی از مهمترین زمینه های اعمال جراحی زیبایی عمل جراحی موسوم به لبیاپلاستی (Labiaplasty) است. عملی که طی آن چین های اضافی لبیا ماینور برداشته شده و به موضع مزبور گاهی ژل تزریق می شود. در واقع این عمل جراحی شکل هندسی لبیا ماینور را منظم و صاف می کند. افرادی که اصطلاحا تراجنسیتی یا Transgender هستند ممکن است تفاوت هایی از نظر آناتومی دستگاه تناسلی با معدل افراد جامعه داشته باشند. در واقع زنان ترنس ممکن است در بعضی بخشهای دستگاه تناسلی با معدل جامعه زنان تفاوت داشته باشند.
جالب است بدانیم که در برخی موارد علت آنورگاسمیا یا نرسیدن زنان به اوج لذت جنسی اختلالات آناتومیکال یا فیزیولوژیک همین ناحیه یعنی اکسترنال ژنیتالیا و کلیتوریس می باشد. بنابراین این ناحیه از دستگاه تناسلی زنان اهمیت بسیاری در بروز بسیاری از پیامدهای یک رابطه جنسی ناموفق نقش دارد.
از جمله متداولترین ابزارهای مورد استفاده برای ختنه زنان تیغ یا تیغ بیستوری است. معمولا بعد از ختنه خونریزی برای مدت طولانی نسبتا شایع است. این مسئله باعث می شود بسیاری از این زنان در شرایطی بسیار نامناسب مجبور باشند برای مدت طولانی پاهای خود را نزدیک هم قرار دهند.
افزایش احتمال بروز عفونت های پوستی و ژنیتال به خصوص عفونت های ادراری از پیامدهای معمول و تقریبا قطعی این اثر هنری چندش آور (ختنه زنان) است. در واقع ختنه زنان به جای آن که مانند ختنه پسربچه ها باعث کاهش احتمال ابتلای فرد به عفونت ها شود، بر عکس احتمال عفونت را بسیار بالاتر می برد.
بعد از ختنه معمولا زن تا حد زیادی توانایی ذاتی خود برای لذت جنسی را از دست می دهد. عده ای بر این باورند که یکی از دلایل رواج این سنت در مصر باستان و بسیاری از فرهنگ ها و تمدن های دیگر تلاش برای به حداقل رسیدن انحرافات جنسی و اخلاقی بوده است. این در حالی است که مطالعات و ارزیابی های آماری نشان داده است که ختنه زنان گاهی احتمال ایجاد انحرافات اخلاقی را در این قشر بزرگ اجتماع بالاتر نیز برده است.
محل انجام ختنه زنان را اکسترنال ژنیتال(External Genitalia) زن می نامند. اساسا دستگاه تناسلی مردان و زنان یک بخش خارجی دارد. این بخش خارجی در مردان شامل آلت تناسلی (Penis)، بیضه ها (Testes) و لوله اپیدیدیم (Epididymis) است. در زنان نیز دستگاه تناسلی خارجی در واقع ناحیه ای است که فرج (Vulva) نامیده می شود. فرج یا ولوا از نواحی مختلفی تشکیل شده است که مهمترین آنها، کلیتوریس یا آلت جنسی زنانه، حفره خروج ادرار یا خروجی میزراه و حفره خارجی واژن است. کلیتوریس در منتهی الیه فوقانی فرج و بالاتر از مجرای خروج ادرار یا میزراه قرار دارد.
این ناحیه اندامی کوچک و ظریف با بافت اسفنجی و با قابلیت ایجاد نعوظ است. بافتی که شباهتی کلی با آلت تناسلی مردانه دارد اما بسیار کوچکتر است. در نتیجه نزدیکی یا تماس فیزیکی جریان خون موضعی و سایز این قسمت می تواند افزایش یابد. آلت تناسلی زنانه و به خصوص راس آن (Glans) محلی است که بیشترین لذت جنسی زنانه را می تواند به دنبال داشته باشد.
یکی دیگر از نواحی مهم در ایجاد حالت اوج لذت جنسی یا ارگاسم (Climax) نقطه G یا G spot است. لمس درست این ناحیه نقش بسیار مهمی در ایجاد حالت اوج لذت جنسی دارد. ختنه یا Circumcision زنان می تواند شامل برداشتن کلیتوریس یا Cloridectomy یا حتی برداشتن نواحی دیگری از اکسترنال ژنیتالیا باشد.
عانه (Pubis) به یکی از سه استخوانی گفته می شود که سازنده ناحیه لگن (Pelvis) انسان است. این ناحیه نقطه ای برجسته در ناحیه قدام بدن و درست زیر شکم است. روی عانه چه در مردان و چه در زنان یک بافت نرم چربی وجود دارد که مقدار آن در زنان بیشتر است. این چربی زیر پوستی یک نقش حفاظتی در برابر ضربه و آسیب از خود بروز می دهد.
چربی عانه زنان را Mons Pubis می نامند. این ناحیه در حین انجام فرآیند نزدیکی یا Intercourse از استخوان عانه حفاظت می کند. نقش مهم دیگر Mons تسهیل نزدیکی برای زن و مرد و کاهش درد در حین تماس و فشار است. روی این ناحیه که دقیقا بالای محل قرارگیری ولوا و آلت زنانه است، موهای ضخیمی می رویند که به آن ها موهای زهار (Pubic Hair) می گویند.
هنوز هم در بسیاری از فرهنگ ها و نقاط جهان آرایش موهای زهار به خصوص در دوران نامزدی و پس از عروسی یک سنت دیرین فرهنگی است. یعنی درست همان چیزی که در برخی فرهنگ ها منبع آلودگی و مشکلات پوستی به حساب می آید، در برخی فرهنگ های دیگر محملی برای استفاده از فرآورده های آرایشی است! این موضوع به خصوص در فرهنگ های افریقایی و همین طوور در جنوب آسیا بسیار معمول می باشد.
ختنه یا Circumcision عملی است که طی آن پوست اضافی راس آلت با استفاده از تیغ برداشته می شود. این عمل از دیرباز در تمدن مصر باستان رایج بوده است. اعتقاد عمومی بر این بوده که این کار در واقع باعث کاهش احتمال عفونت ادراری می شود. ختنه کردن فرزندان پسر در میان پیروان ادیان ابراهیمی بسیار رواج داشته است.
از آن جمله پیروان حضرت موسی (ع) را می توان نام برد که در میان عموم از آن ها با نام قوم یهود یاد می شود. ختنه فرزند ذکور در میان یهودیان بسیار ریشه دار است. بسیاری بر این باورند که پیامبر اسلام (ع) نیز این سنت قومی فرهنگی را از قوم یهود اخذ کرد و اصطلاحا آن را تایید یا به عبارتی امضا نمود.
در واقع آن چه در میان مسلمین به عنوان یک سنت رایج دینی حاکم است، ریشه ای یهودی دارد. با این حال ختنه پسران با معنا و مفهومی که در غالب جوامع اسلامی شناخته می شود، معمولا مفید است. مطالعات بسیاری نشان داده است که حذف قسمتی از پوست اضافی اطراف آلت تناسلی مردانه در نوزادان ذکور می تواند از بروز بسیاری از عفونت های پوستی جلوگیری کند.
به دام افتادن مقادیر کمی از ادرار در فضای مابین این پوست اضافی پوشاننده آلت و خود آلت می تواند با ایجاد آمونیاک همراه باشد. این آمونیاک حاصل فعالیت تجزیه ای باکتری های نرمال فلور پوست است. این باکتری ها با تجزیه اوره موجود در ادرار به تولید آمونیاک می پردازند. آمونیاک حاصل از فعالیت این ساپروفیت ها با ایجاد یک pH قلیایی روی پوست نازک این نواحی باعث ایجاد درماتیت می شود.
درماتیت و حساسیت پوستی با خارش و سوزش همراه است و به نوبه خود می تواند محملی برای ایجاد عفونت های ثانویه باکتریال باشد. عفونت هایی با باکتروئید ها و به خصوص استافیلوکوکوس اورئوس. دو باکتری بسیار مهم عامل ایجاد عفونت های پوستی که گاهی هم ممکن است بسیار خطرناک باشد. یکی از این پیامدهای خطرناک واکنشی پوستی به نام توکسیک اپیدرمال نکرولیز (TEN) است. به همین دلایل است که از گذشته توصیه می شد این پوست اضافی اطراف آلت تناسلی در بدو تولد در نوزادان پسر برداشته شود.
ختنه (Circumcision) واژه ای با معانی مختلف در فرهنگ های مختلف می باشد. از دیرباز توصیه شده است برای پیشگیری از عفونت و حساسیت پوستی این عمل را در نوزادان پسر انجام دهند. اما در گویش عامیانه آن چه از ختنه زنان می شناسیم، بسیار متفاوت است. ختنه زنان در واقع به مفهوم برداشتن کامل آلت تناسلی زنانه یا کلیتوریس (Clitoridectomy) است.
این رسم (Ritual) ریشه دینی ندارد و بیشتر یک رسم باستانی متعلق به عهد مصر باستان است. این کار را با هدف ایجاد تعهد اخلاقی در زنان انجام می دادند که البته گاهی نیز با نقض غرض همراه بوده است. گذشته از زیان های فراوان این اقدام برای سلامت فیزیکی زنان، ختنه زنان با ایجاد اختلالات روحی و فکری فراوانی نیز همراه است.
این مشکلات باعث شده است سازمان های جهانی به دنبال راههایی برای کاهش و حتی ریشه کنی این رسم فرهنگی در سراسر جهان باشند. در این راستا روز ششم فوریه یا 17 بهمن با عنوان روز جهانی مبارزه با ناقص سازی جنسی زنان شناخته شود. بدیهی است شناخت هر چه بیشتر جوانب بسیار منفی این عمل و به خصوص اثرات بسیار منفی آن بر سلامت روان می تواند در مبارزه برای توقف آن نقشی برجسته داشته باشد.
References:
تهیه و تنظیم توسط تیم علمی دارو افشان شایگان
شرکت داروسازی دانش بنیان دارو افشان شایگان تولید فرآورده های سلامت محور در اشکال دارویی متنوع را وجهه همت خود قرار داده است.
لینک های مفید ————
اطلاعات تماس ————
تلفن : 02191007002
صدای مشتری : 1603
پست الکترونیک : info@shayganpharma.com
©کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شرکت دارو افشان شایگان می باشد .
