زینک و فواید آن

همه چیز درباره منیزیم

فولات و نقش آن در اندومتریوزیس

اردیبهشت , 1403

مقدار فولیک اسید مورد نیاز بدن

میزان فولیک اسید مورد نیاز بدن به سن و شرایط فیزیولوژیک بدن فرد بستگی دارد. این در حالی است که برای زنان و مردان روزانه مقدار 400 میکروگرم از این ویتامین و برای زنان باردار 600 میکروگرم تا 1 گرم در روز توصیه می شود. مقدار مورد نیاز از فولیک اسید فعال برای شیردهی حدود 400 میکروگرم است.

چه غذاهایی حاوی فولیک اسید است؟

تعداد محدودی از غذاها به‌ طور طبیعی حاوی فولیک اسید هستند. غذاهایی که شامل میزان چشمگیری از اسید فولیک هستند شامل جگر، عدس، سبوس برنج، مخمر آبجو، آرد سویا، انواع نخود و لوبیا، بادام زمینی، اسفناج، برگ شلغم، گندم، کدو تنبل و مارچوبه هستند. مارچوبه سرشار از آنتی اکسیدان است و خاصیت ضدالتهابی و ضدباکتریایی دارد.

علاوه بر این منبع بسیار خوبی از فیبر است. تخم مرغ یک ماده غذایی سرشار از فولیک اسید است. سبزی های دارای برگ سبز مانند اسفناج، کلم بروکلی و کلم بروسکل از دیگر مننابع غنی فولیک اسید هستند. این مواد غذایی اثرات آنتی اکسیدان و ضد سرطان بسیار قدرتمندی دارند همچنین این مواد غذایی سرشار از فیبر و ویتامین K یا فیلوکینون و ویتامین A یا رتینول هستند.

چغندر قند نیز علاوه بر منگنز و ویتامین C، دارای مقادیر زیادی از فولیک اسید است. چه این چغندر از نوع قرمز باشد و چه سفید. زا دیگر منابع بسیار مهم فولیک اسید می توان به مرکبات اشاره کرد. مرکبات تازه مانند پرتقال، گریپ فروت، لیمو شیرین و و لیمو ترش از مهمترین منابع فولیک اسید به شمار می آیند. کلم بروکلی حتی اگر به فرم پخته شده باشد، می تواند منبع بسیار خوبی از فولیک اسید باشد.

آجیل و جوانه گندرم نیز از منابع غنی فولیک اسید به شمار می آیند. با همه اینها ممکن است در افرادی که سن بالا دارند یا دچار اختلالات جذب هستند، ممکن است نیاز روزانه به فولیک اسید را نتوان تنها از راه مصرف غذا تامین کرد. در این موارد ممکن است نیاز به مصرف مکمل های فولیک اسید داشته باشیم.

مکمل های فولیک اسید

فولیک اسید را در انواعی از مکمل ها به کار می برند. از جمله در فرمولاسیون قطره های خوراکی از آن استفاده می کنند. یکی از این قطره ها، قطره کواترکیدز مولتی ویتامین دارو افشان شایگان است. این محصول در هر میلی لیتر یا 20 قطره خود حاوی 150 واحد فولیک اسید به صورت فولات نسل چهارم است. این محصول را می توان به صورت روزانه 10 تا 20 قطره مورد استفاده قرار داد.

از فولیک اسید همچنین در فرمولاسیون مکمل های خوراکی بزرگسالان مانند بست فولات دارو افشان شایگان استفاده می شود. گاهی هم ممکن است این ویتامین را در مکمل های مورد استفاده برای تقویت ایمنی استفاده کنند. در فرمولاسیون قرص روکشدار فولی مکس نیز از فولات نسل چهارم استفاده شده است. این محصول نیز در شرکت داروسازی دانش بنیان دارو افشان شایگان طراحی و ارائه شده است. این محصول برای کمک به درمان انواع کم خونی مورد استفاده قرار می گیرد. از بست فولات حتی می توان در درمان تالاسمی استفاده کرد.

خواص فولیک اسید

فولیک اسید وظایف متعددی در بدن دارد. کمک به تقسیم سلولی در صدر فهرست خواص این ویتامین است. این ویتامین برای تقسیم سلول های مغز استخوان بسیار ضروری است. این ویتامین می تواند در هماتوپویسیز نقش بسیار مهمی دارد. این محصول می تواند باعث بهبود و تسکین علایم کم خونی شود. به خصوص در کم خونی از نوع مگالوبلاستیک. در تمام طول دوران زندگی از کودکی تا سالمندی فولیک اسید برای پیشگیری از کم خونی مهم است.

فولیک اسید در تعدیل فعالیت سیستم ایمنی نقش بسیار مهمی دارد. یکی از اختلالاتی که کمبود فولیک اسید در پاتوفیزیولوژی آن نقش اساسی دارد، اختلالات نورولوژیک است. در راس این اختلالات می توان از نقص لوله عصبی یا اسپینا بیفیدا نام برد. اختلالی که در آن بافت نخاع دچار بیرون زدگی از ستون مهره ها می شود. گاهی ممکن است حتی اسپینا بیفیدا به تولد یک نوزاد مرده منتهی گردد.

مطالعات نشان داده شده است که این بیماری در افرادی که در مناطق دور از استوا زندگی می کنند، بیشتر دیده می شود. برخی شواهد نشان می دهد مصرف فولیک اسید باعث کاهش خطر ابتلا به دیابت تیپ دو می شود. هر چند در این مورد شواهد هنوز برای قضاوت قطعی ناکافی است. مشخص شده است میزان فولیک اسید در افراد مبتلا به اضافه وزن با کمبود مواجه می شود. در یک مطالعه مشخص شده است افزودن فولیک اسید به رژیم کم کالری افراد مبتلا به چاقی می تواند فرآیند کاهش وزن را تسهیل و تسریع کند.

تفاوت فولیک اسید و فولات نسل چهارم

فولیک اسید فرم غیرفعال فولات نسل چهارم و فولات نسل چهارم، فرم فعال فولیک اسید است. در واقع فولات نسل چهارم فرمی از فولیک اسید است که نیاز به فعال سازی ندارد. باید در نظر داشت که فولیک اسید برای فعال شدن باید تحت تاثیر آنزیمی به نام N⁵-MTHFR قرار گیرد. این آنزیم در درصد مشخصی از افراد دچار نقص فعالیت ذاتی است. این افراد در ژن کدکننده توالی آمینواسیدی آنزیم مزبور دچار جهش هستند.

به این جهش اصطلاحا C677T می گویند. نزدیک به چهل درصد از افراد جامعه سفید پوستان امریکای شمالی و اروپای شمال غربی به درجاتی از این نقص ژنتیکی مبتلا هستند. در این افراد استفاده از فرم فولات فعال یا فولات نسل چهارم می تواند موثر باشد. در واقع این ترکیب نیاز به فعال شدن ندارد. این ترکیب به خودی خود فعال است. بنابراین در همه افراد می توان از آن استفاده کرد. به علاوه فولات نسل چهارم از فولیک اسید قدیمی بهتر جذب می شود. این ترکیب می تواند در درمان آنمی مگالوبلاستیک یا ماکروسیتیک نرموکرومیک موثر باشد.

فولیک اسید و افسردگی

به نظر می رسد استفاده از فولیک اسید به خصوص در در کاهش علائم افسردگی موثر باشد. این ترکیب می تواند با اثرگذاری بر روی سطوح پلاسمایی میانجی های شیمیایی در مغز باعث بهبود علائم افسردگی و مشکلات خلقی شود. همچنین در برخی مطالعات مشخص شده است که استفاده از منابع فولیک اسید می تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری های طیف دمانس کمک کند. از جمله معروف ترین اختلالات این طیف می توان به آلزایمر و پارکینسون اشاره کرد.

فولیک اسید و اندومتریوزیس

فولیک اسید می تواند باعث کاهش خطر ابتلا به اندومتریوزیس شود. این ویتامین می تواند خطر ابتلا به اختلالات هورمونی را نیز کاهش دهد. به خصوص در کنترل علائم همراه با سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS. سطوح پایین فولیک اسید با افزایش خطر ابتلا به انواع بیماری‌های قلبی-عروقی مانند فشار خون بالا، نارسایی قلبی و سکته مغزی مرتبط است. کمبود فولیک اسید حتی ممکن است در برخی موارد احتمال ابتلا به تشنج و صرع را بالا ببرد.

عوارض کمبود فولات در دوران بارداری

کمبود فولیک اسید در دوران بارداری در درجه اول با افزایش احتمال ابتلا به نقص لوله عصبی در جنین همراه است. این وضعیت می تواند حتی با مرگ جنین رخ دهد. کمبود فولیک اسید در دوران بارداری همچنین می تواند به افزایش احتمال ابتلای نوزاد در آینده به اختلالات عصبی همراه باشد. از جمله این اختلالات عصبی می توان به اختلال وسواس فکری عملی و افسردگی و اضطراب اشاره کرد.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به کمبود فولیک اسید هستند؟

همه افراد در هر سنی ممکن است به کمبود فولیک اسید مبتلا شوند. البته کمتر رخ می دهد که شخص در وضعیت نرمال دچار کمبود فولیک اسید شوند. این وضعیت در افراد الکلی، افرادی که به سوء تغذیه یا سوء هاضمه مبتلا هستند و زنان باردار بیشتر ممکن است مشاهده شود.

نحوه تشخیص کمبود فولیک اسید

از مهمترین روش های تشخیص کمبود فولیک اسید انجام آزمایش خون است. در آزمایش خون افراد مبتلا به کمبود فولیک اسید گلبول های قرمز با سایز بزرگ غیرطبیعی مشاهده می شوند. این وضعیت را اصطلاحا آنمی مگالوبلاستیک می گویند. در این وضعیت وقتی گلبول های قرمز بزرگ از مویرگ های کوچک عبور می کنند، در حین عبور می شکنند و دچار همولیز می گردند. به این ترتیب با وقوع همولیز بدن در معرض کمخونی قرار می گیرد.

مسمومیت با فولات

مصرف غذاهای غنی از فولیک اسید یا فولات بعید است که بتواند باعث مسمومیت شود. مسمومیت با فولات غالبا به دلیل زیاده‌روی در مصرف مکمل‌های غذایی رخ می‌دهد. مشخص شده است که مصرف مقادیر بیشتر از هزار میکروگرم فولیک اسید در طی یک دوره زمانی طولانی می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند بی‌خوابی، اسهال، و … شود. البته مسمومیت با ویتامین های محلول در آب کمتر رخ می دهد.

مسمومیت با ویتامین های محلول در چربی مانند ویتامین های A، E، K و D معمولا شایع تر است. در زنان باردار ممکن است نیاز به استفاده از مقادیر بیشتری از فولیک اسید داشته باشیم. در این موارد شاید مصرف فولیک اسید حتی با دوز 5 میلی گرم مشکل جدی ایجاد نکند.

سخن پایانی

تحقیقات چدید نشان می‌دهند که فولات به عنوان یک مولکول آلی بسیار مهم اثرات بیولوژیک متعددی دارد. این ترکیب می تواند باعث کمک به کنترل کم خونی شود. به خصوص وقتی کم خونی از نوع ماکروسیتیک نرموکرومیک باشد. به این کم خونی اصطلاحا کم خونی مگالوبلاستیک هم می گویند. در این نوع کم خونی سایز گلبول های قرمز افزایش می یابد. شرکت داروسازی دارو افشان شایگان محصولاتی برای پیشگیری و درمان کم خونی ارائه می‌دهد.

یکی از این محصولات قرص روکش دار فولی مکس است. این محصول حاوی فولات نسل چهارم، آهن و ویتامین C می باشد. فولات نسل چهارم شکلی از فولات است که نیاز به فعال شدن ندارد. این محصول می تواند در همه افراد نقش فعال خود را داشته باشد. حتی آن ها که به خاطر نقص آنزیم فولات ردوکتاز نمی توانند فولیک اسید نسل قدیم را فعال کنند.

یکی دیگر از محصولات حاوی فولات نسل چهارم که به وسیله شرکت داروسازی دانش بنیان دارو افشان شایگان تولید شده است، قرص روکش دار بست فولات است. این محصول حاوی 600 میکروگرم فولات نسل چهارم است. این مقدار فولات نسل چهارم به فرم نمک گلوکوزآمین طراحی و فرموله شده است. فولات نسل چهارم در پیشگیری از بسیاری از اختلالات عصبی نیز موثر است.

فولات نسل چهارم به بهبودِ بیماری‌های روانی و متابولیک کمک می کند. از جمله اختلالات عصبی و روانی که استفاده از فولات نسل چهارم می تواند آن ها را کنترل کند، می توان به افسردگی و اختلال وسواس فکری عملی اشاره کرد. یکی دیگر از اختلالاتی که به وسیله فولات نسل چهارم قابل کنترل است، نقص لوله عصبی یا اسپینا بیفیدا است. به نظر می‌رسد که فولات نسل چهارم در دوزهای درمانی برای اغلب مردم بی‌خطر است.

فولات ترکیبی است که به راحتی از بدن دفع می شود. این ترکیب امکان ذخیره سازی در بدن به میزان قابل توجه ندارد. به همین دلیل است که احتمال کمبود آن بالاست. طبیعی است که توصیه می شود قبل از مصرف هر نوع مکمل فولیک اسید با پزشک معالج مشورت صورت گیرد. یکی از مکمل های حاوی فولات نسل چهارم اینوپرگنای دارو افشان شایگان است. در فرمولاسیون این محصول علاوه بر فولات نسل چهارم، اینوزیتول، زینک و منیزیم هم به کار برده شده است. اینوپرگنا مجموعه ای از سی عدد ساشه حاوی دارو در یک جعبه است.

تهیه و تنظیم: تیم علمی شرکت داروسازی دارو افشان شایگان