غده تیروئید غده ای سپری شکل در جلوی گردن است. غده ای در ناحیه بالای سیب آدم. غده ای با خونرسانی بسیار بالا. غده ای که برای ادامه حیات بسیار مهم است. به گونه ای که اگر در مادر بارداری کم کاری تیروئید ایجاد شود، احتمال ابتلای نوزاد وی به عقب ماندگی ذهنی بالا می رود. نوعی عقب ماندگی ذهنی که از آن با عنوان کرتینیسم مادرزادی نام برده می شود.
وضعیتی خطرناک که با ایجاد عوارضی مانند تغییرات استخوان بندی صورت و کاهش قد کودک همراه است. گاهی کرتینیسم مادرزادی با بروز اختلالات کبدی و یرقان همراه است.
در کم کاری تیروئید سطح هورمون های T3 و T4 به شدت کاهش می یابد. در این بیماری سطح هورمون دیگری به نام هورمون محرک تیروئید یا TSH بالا می رود. اگر سطح هورمون های T3 و T4 در وضع طبیعی باقی بماند، اما سطح TSH دچار افزایش شود، وضعیتی به نام هیپوتیروئیدی تحت بالینی ایجاد می شود. کم کاری تیروئید را باید با استفاده از آزمایش خون بررسی کرد. البته گاهی ممکن است از روش ها و تکنیک های داروسازی هسته ای هم برای تشخیص برخی موارد اختلالات تیروئیدی استفاده شود.
در کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدی فعالیت این غده کاهش می یابد. در این حالت علائمی بروز می یابد. به عنوان مثال شخص دچار بی اشتهایی می شود. وزن افزایش می یابد. شخص مبتلا به کم کاری تیروئید دچار ادم یا ورم اندام ها می شود. این شخص پوست خشکی دارد و معمولا دچار خواب آلودگی و گیجی است. در کم کاری بسیار شدید وضعیتی به نام کمای میگزدم ایجاد می شود.
این وضعیت بسیار خطرناک است. در کم کاری های شدید فرد دچار اختلال عملکرد قلبی می شود. در این بیماری ممکن است نارسایی قلبی ایجاد شود. در مقابل در شخص مبتلا به پرکاری تیروئید شخص دچار حالاتی نظیر بی خوابی، پرخوری، تحریک پذیری و عصبانیت خواهد بود.
علائم کم کاری تیروئید در بارداری نیز نظیر کم کاری در حالت عادی است. خواب آلودگی، عدم تمرکز، کاهش اشتها و یبوست از مهمترین این علائم است. کم کاری تیروئید می تواند ریزش مو را نیز تشدید کند.
روش تشخیص کم کاری تیروئید در درجه اول آزمایش خون است. بخشی از آزمایش خون، اصطلاحا آزمایش عملکرد تیروئید نام دارد. این تست را اصطلاحا TFT می نامند. به معنی تست عملکرد تیروئید. در این تست غلظت سه هورمون معمولا اندازه گیری می شود. هورمون های تری یدو تیرونین (T3)، تترایدوتیرونین یا تیروکسین یا T4 و هورمون TSH؛ بالا بودن سطح پلاسمایی دو هورمون اول و پایین بودن سطح هورمون سوم به معدنی پرکاری تیروئید یا هیپرتیروئیدی است. در مقابل پایین بودن سطوح پلاسمایی هورمون های اول و دوم، و بالا بودن سطح TSH به معنی کم کاری تیروئید محسوب می شود.
در صورت لزوم ممکن است پزشک صلاح ببیند برای بررسی عملکرد تیروئید از ید رادیواکتیو استفاده کند. ید ترکیبی است که در تیروئید به خوبی برداشت می شود. در واقع تیروئید می تواند بخش بزرگی از ید موجود در جریان خون را برداشت کند. به عبارت دیگر تیروئید مهمترین مشتری مصرف کننده ید در بدن ماست. ید برای ساخت هورمون تیروئید مورد استفاده قرار می گیرد. پس وقتی ید وارد بدن می شود بیشتر در تیروئید تغلیظ می شود. برخی انواع ید رادیواکتیو برای مقاصد تشخیصی و برخی مانند ید 131 برای درمان مورد استفاده قرار می گیرند. ید 131 گاهی اوقات برای از بین بردن سلول های تومورال تیروئید نیز استفاده می شود.
ید 131 با آزادسازی پرتوهای بتا باعث تخریب بافت تومورال تیروئید می شود. از این طریق تومور از بین می رود. احتمال متاستاز نیز کاهش می یابد. معمولا برای درمان تومورهای تیروئیدی ابتدا از یدید پتاسیم به صورت محلول لوگل برای مدتی استفاده می کنند. این ترکیب باعث کوچک شدن تیروئید و آب رفتن شبکه عروقی آن می شود. به این ترتیب تیروئید را می توان به راحتی با یک عمل جراحی کوچک برداشت. گاهی هم ممکن است برای از بین بردن سلول های تومورال نیاز به تجویز رادیو داروی ید 131 باشد.
از نتایج مستقیم ابتلای مادر به کم کاری تیروئید، ابتلای نوزاد تازه به دنیا آمده به کرتینیسم مادرزادی خواهد بود. کرتینیسم مادرزادی در نهایت باعث ایجاد وضعیتی شبیه به عقب ماندگی ذهنی در نوزاد می شود. اختلالات کبدی از مهمترین پیامدهای کرتینیسم مادرزادی در نوزادان است.
برای درمان کم کاری تیروئید در دوران بارداری ممکن است نیاز به مصرف لووتیروکسین باشد. گاهی همزمان با مصرف لووتیروکسین از ید هم استفاده می شود. مصرف همزمان لووتیروکسین با ید باعث بهبود عملکرد این غده می شود. اگر کم کاری تیروئید در مادر باردار ناشی از کمبود ید در رژیم غذایی باشد، باید در کنار استفاده از لووتیروکسین از ید نیز استفاده کرد. یکی از مکمل های موثر در این زمینه کواتر ید دارو افشان شایگان است. محصولی حاوی ید و فولات نسل چهارم. در این زمینه فولات نسل چهارم هم به کمک ید می آید.
به طور کلی افرادی که به کم کاری تیروئید مبتلا هستند، چه باردار باشند و چه نباشند، باید از مصرف برخی غذاها خودداری کنند. به عنوان مثال مصرف زیاد کلم و شلغم برای این افراد ممکن است ایجاد مشکلاتی نماید. یک نوع خمیر گیاهی به نام کاساوا وجود دارد که مصرف آن نیز می تواند کم کاری تیروئید را تشدید کند. مصرف غذاهای حاوی سطح بالای آنتی اکسیدان مانند مرکبات بسیار مهم است.
استفاده از سالاد تهیه شده از سبزی ها و اسموتی تهیه شده از میوه های تازه مفید است. استفاده از غذاهای چرب باید به حداقل برسد. استفاده از فست فود ها و غذاهای فرآوری شده باید کاهش یابد. استفاده از منابع سلنیوم و تیروزین نیز می تواند مفید باشد. تیروزین در حبوبات و گوشت و سایر محصولات پروتئینی حضور دارد. سلنیوم هم در میان وعده های غذایی تهیه شده از آجیل و خشکبار یافت می شود.
کم کاری تیروئید معمولا بیشتر با احتمال سقط جنین همراه است. در حالی که پرکاری تیروئید بیشتر باعث افزایش احتمال بروز زایمان زودرس می شود. کم کاری تیروئید در افراد می تواند با بروز نارسایی قلبی هم همراه باشد. در واقع کاهش سطح هورمون های تیروئیدی باعث اختلال در تولید ATP در میتوکندری می شود. یکی از بافت های بسیار حساس نسبت به فعالیت میتوکندری مغز است.
بافت دیگر هم قلب. این هر دو بافت با کاهش تولید ATP واکنش نشان می دهند. در این حالت قلب باید فعالیت بیشتری انجام دهد تا مغز به ATP بیش تری دست پیدا کند. این وضعیت باعث می شود احتمال فشار به قلب بالا رود. در نهایت این وضعیت به نارسایی احتقانی قلب منتهی می شود.
کمبود ید در رژیم غذایی خانم باردار در نهایت به گواتر منتهی می شود. به گواتر اصطلاحا گردن دربی شایر هم می گویند. زیرا برای نخستین بار در استان دربی شایر بریتانیا تشخیص داده شد و توصیف گردید. در برخی نقاشی های کشیده شده از مردم ساکن دربی شایر این علائم به صورت تورم گردن به تصویر در آمده است. گواتر همراه با کم کاری تیروئید با خطر بروز اختلالی موسوم به کرتینیسم مادرزادی همراه است. وضعیتی توام با بروز عقب ماندگی ذهنی و مشکلات تمرکز و متابولیک در نوزاد و مادر.
کم کاری تیروئید در دوره بارداری با افزایش وزن شدید، ادم و مشکلات متابولیک همراه است. کم کاری تیروئید تولید ATP یا انرژی را در بدن مادر و نوزاد کاهش می دهد. در این وضعیت احتمال بروز استرس اکسیداتیو بالا می رود. به این ترتیب تولید رادیکال های آزاد اکسیداتیو تشدید می شود. این وضعیت در نهایت باعث ضعف سیستم ایمنی و افزایش احتمال بروز عفونت می شود.
درمان قطعی کم کاری تیروئید صرفا استفاده از لووتیروکسین است. در واقع جایگزینی هورمون از دست رفته با هورمون مصنوعی مهم ترین راه غلبه بر کم کاری تیروئید می باشد. لیوتیرونین شکل دیگری از هورمون تیروئید است که برای درمان کم کاری به کار برده می شود. با این حال مصرف لووتیروکسین به دلایل مختلف ارجح است. یکی از این دلایل کمتر بودن عوارض مصرف لووتیروکسین می باشد.
یکی از انواع موارد پرکاری تیروئید سندرم گریوز نامیده می شود. برخی اوقات از اشکال شدیدتر این بیماری با عنوان تیروتوکسیکوز یا گواتر سمی مولتی ندولر هم نام می برند. در این بیماری معمولا چشمای فرد حالت بیرون زده پیدا می کند. به این وضعیت اصطلاحا اگزوفتالموس می گویند. پرکاری تیروئید در برخی موارد می تواند با زایمان به تعویق افتاده همراه باشد. برعکس کم کاری تیروئید می تواند باعث سقط جنین شود.
از این رو پایش عملکرد تیروئید در مادر باردار بسیار اهمیت دارد. کم کاری تیروئید هم چنین می تواند به تولد نوزادان نارس منتهی شود. در این وضعیت باید نوزاد تازه به دنیا آمده را در NICU بستری کرد. تولید مقادیر کافی از سورفاکتانت های ریوی هم محتاج هورمون های خانواده کورتیزول و هم هورمون تیروئید است. به این ترتیب کم کاری تیروئید در مادر حتی ممکن است با بروز سندرم زجر تنفسی برای نوزاد همراه شود. کم کاری تیروئید می تواند اثرات جبران ناپذیری روی سلامت مغز و نخاع نوزاد از خود به جای بگذارد.
زمانی که شخص شاهد بروز علائمی غیرقابل کنترل باشد باید تحت مشاوره پزشکی قرار گیرد. به عنوان مثال افرادی که علیرغم ورزش و فعالیت بدنی و رعایت رژیم غذایی دچار افزایش وزن شدید هستند، یا به طور ناگهانی دچار ریزش مو شده اند باید چکاپ شوند. این افراد به خصوص اگر در میان اعضای درجه یک خانواده خود شخص مبتلا به هیپوتیروئیدی دارند، باید حتما تحت مشاوره قرار گیرند. این افراد باید حتما آزمایش خون دهند و در صورت لزوم باید تحت درمان قرار گیرند.
کواترید قرص روکشدار حاوی یدید پتاسیم و فولات نسل چهارم است. فولات نسل چهارم شکلی فعال از مولکول فولیک اسید است. ترکیبی که برای تکثیر و فعالیت متابولیک سلول ها ضروری است. محصولی که کمبود آن باعث کم خونی می شود. نوعی کم خونی که از آن با عنوان کم خونی مگالوبلاستیک یا ماکروسیتیک نام می برند. در این کم خونی سایز سلول های قرمز خون افزایش می یابد.
این گلبول ها در حین عبور از مویرگ های باریک و ریز دچار همولیز می شوند. به این ترتیب کم خونی ایجاد می شود. مصرف فولات نسل چهارم برای مادر باردار ضروری است. در واقع مادر باردار به محض اتخاذ تصمیم به باردار شدن باید شروع این محصول را آغاز کند. این ترکیب در قالب قرص روکشدار بست فولات نیز به وسیله شرکت دارو افشان شایگان طراحی و فرموله شده است.
فولات نسل چهارم در زنان باردار باعث پیشگیری از ایجاد عارضه ای به نام اسپینا بیفیدا می شود. نام دیگری برای اختلال نقص لوله عصبی. وضعیتی که در آن بخشی از نخاع از پایین ستون مهره ها بیرون می زند. گاهی اسپینا بیفیدا ممکن است حتی با سقط جنین همراه باشد. استفاده از کواترید می تواند از این اختلال پیشگیری کند. یدید پتاسیم موجود در کواترید نیز می تواند نیاز مادر باردار به منابع ید برای ساخت هورمون تیروئیدی را تامین کند. کواتر ید دارو افشان شایگان حاوی 600 میکروگرم فولات نسل چهارم (به شکل نمک گلوکوزآمین) و 150 میکرو گرم ید به صورت نمک یدید پتاسیم است.
استفاده از این مکمل البته باید با صلاحدید پزشک معالج در دوره بارداری صورت پذیرد. زیرا در صورت مصرف خودسرانه حتی ممکن است کمی باعث افزایش فشار خون شود. چنین وضعیتی حتی ممکن است برای مادر باردار مبتلا به سردرد میگرنی وضعیت نامناسبی به وجود آورد. پس مصرف کواترید باید با صلاحدید پزشک صورت پذیرد.
کم کاری یا پرکاری تیروئید هر دو وضعیت خطرناکی ایجاد می کنند. در کم کاری این غده فرد دچار علائمی نظیر کم اشتهایی، افزایش وزن، یبوست، خشکی پوست و ادم می شود. در مقابل در پرکاری تیروئید یا هیپرتیروئیدی شخص معمولا دچار کاهش وزن می شود، پوست مرطوبی دارد و تحریک پذیر است. در پرکاری تیروئید گاهی حالتی به نام اگزوفتالموس اتفاق می افتد.
به خصوص اگر شخص پرکاری تیروئید کنترل نشده داشته باشد. این مسئله ناشی از تغییرات بافت همبند قرار گرفته در پشت رکه چشم است. چشم های شخص مبتلا به پرکاری تیروئید حالت بیرون زده ای دارد. در دوران بارداری کم کاری این غده با خطرات بالقوه ای همراه است. کم کاری این غده در دوره بارداری حتی با ریسک بروز اختلالی به نام کرتینیسم مادرزادی همراه خواهد بود.
وضعیتی که طی آن نوزاد ممکن است به عقب ماندگی ذهنی مبتلا شود. یا آن که حتی ممکن است نوزاد مرده به دنیا آید. در شرایطی که کم کاری این غده در مادر باردار با استفاده از آزمایش خون تایید شود، باید حتما آن را درمان کرد. برای درمان کم کاری تیروئید در مادر باردار درست مثل اشخاص دیگر از لووتیروکسین به عنوان جایگزین هورمون استفاده می شود. در کنار استفاده از هورمون جایگزین استفاده از منابع ید نیز ضروری است. زیرا در بسیاری از موارد کم کاری این غده در زن باردار ناشی از کمبود دریافت ید است. در این حالت استفاده از مکمل هایی مانند کواترید دارو افشان شایگان می تواند مفید باشد.
تهیه و تنظیم توسط تیم علمی دارو افشان شایگان
شرکت داروسازی دانش بنیان دارو افشان شایگان تولید فرآورده های سلامت محور در اشکال دارویی متنوع را وجهه همت خود قرار داده است.
لینک های مفید ————
اطلاعات تماس ————
تلفن : 02191007002
صدای مشتری : 1603
پست الکترونیک : info@shayganpharma.com
©کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شرکت دارو افشان شایگان می باشد .
