تقویت سیستم ایمنی یعنی چه؟ آیا همیشه به تقویت ایمنی نیاز داریم؟ آیا تقویت ایمنی همیشه ضروری یا مفید است؟ سیستم ایمنی غالب افراد توانایی کافی برای مقابله با عفونت ها را دارد. هم چنین در بدن اغلب ما فعالیت سیستم ایمنی به گونه ای تنظیم می شود تا از ایجاد واکنش های خودایمنی پیشگیری شود.
اولین اقدام دفاعی از سوی شما است. پیروی از دستورالعمل های عمومی سلامت، می تواند بهترین اقدام شما باشد در راستای قوی و سالم نگه داشتن سیستم ایمنی بدن بطور طبیعی. هر قسمت از بدن – از جمله سیستم ایمنی بدن شما – هنگامی که در برابر تهدیدهای محیطی محافظت شود و با اتخاذ سبک های سالم زندگی تقویت شود، عملکرد بهتری خواهد داشت. برخی نمونه های مربوط به سبک های سالم زندگی در زیر آمده است:
از نظر علمی مفهوم “تقویت ایمنی” چندان معنادار نیست. در حقیقت افزایش تعداد سلولهای بدن – سلولهای ایمنی بدن یا دیگر سلولها – لزوما اتفاق خوبی نیست. به عنوان مثال ورزشکارانی که “دوپینگ خون” می کنند، خود را در معرض خطر سکته مغزی قرار می دهند. دوپینگ خون یعنی پمپاژ خون به داخل بافتهای مختلف بدن برای افزایش تعداد سلولهای خونی و تقویت عملکرد آنها. با این همه تقویت ایمنی در بسیاری موارد ضروری است. تقویت ایمنی در این موارد به کاهش طول دوره بیماری و تسریع بهبودی کمک می کند.
توانایی پاسخ ایمنی بدن با افزایش سن کاهش می یابد، امری که به نوبه خود به عفونت های بیشتر و بروز بیشتر سرطان کمک می کند. هر چه امید به زندگی در کشورهای توسعه یافته افزایش یافته، نرخ ابتلا به عارضه های مرتبط با سنین بالاتر نیز در این کشورها افزایش یافته است.
احتمال ابتلای افراد مسن به بیماری های عفونی و نیز احتمال مرگ آنها در نتیجه بیماری های عفونی در مقایسه با افراد جوان بیشتر است آنفولانزا و به خصوص ذات الریه عوامل اصلی مرگ و میر در افراد بالای 65 سال در سراسر جهان هستند. دانشمندان دریافته اند که این افزایش خطر با کاهش تعداد سلول های T در ارتباط است.
کاهشی که خود احتمالاً از تحلیل رفتن تیموس با افزایش سن ناشی می شود. اینکه آیا این کاهش عملکرد تیموس توضیح دهنده کاهش تعداد سلول های T است یا اینکه تغییرات دیگر در این امر نقش ایفا می کنند، هنوز کاملاً درک نشده است. هم چنین ممکن است کارایی مغز استخوان در تولید سلول های بنیادی مولد سلول های سیستم ایمنی با افزایش سن کمتر شود.
کاهش پاسخ ایمنی افراد مسن در مواجهه با عفونت ها از طریق واکنش آنها به واکسن ها نشان داده شده است. مشخص شده است که واکسن آنفلوانزا برای افراد بالای 65 سال در مقایسه با کودکان سالم (بالای 2 سال) بسیار کمتر موثر است. با این وصف و علیرغم کاهش کارآیی واکسیناسیون های آنفولانزا پنومونیا در افراد مسن، واکسیناسیون در مقایسه با عدم واکسیناسیون میزان بیماری و مرگ در افراد مسن را به میزان قابل توجهی کاهش داده است.
دانشمندان از مدتها پیش تشخیص داده اند كه افرادی كه در فقر زندگی می كنند و سوء تغذیه دارند، در معرض بیماری های عفونی قرار دارند. با این وجود اینکه آیا افزایش میزان ابتلا به بیماری های ناشی از سوء تغذیه به ضعف در سیستم ایمنی بدن مربوط است یا خیر، قطعی نیست.
هنوز مطالعات نسبتاً کمی بر روی تأثیرات تغذیه بر سیستم ایمنی بدن انسان صورت گرفته است و حتی مطالعات کمتری دال بر ربط مستقیم میان تغذیه و شکل گیری بیماری ها موجود است. برخی خوردنی ها موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شوند. اگر دنبال راهی برای پیشگیری از سرماخوردگی و آنفلونزا هستید، قدم اول سرزدن به میوه فروشی محله است. طوری برنامه ریزی کنید تا در وعده های غذایی تان از تقویت کننده های سیستم ایمنی که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم، استفاده کنید:
بلوبری یکی از میوه های تقویت کننده سیستم ایمنی بدن است. این میوه حاوی فلاونوئیدی به نام آنتوسیانین است که نوعی آنتی اکسیدان محسوب می شود و به تقویت سیستم ایمنی کمک می کند. مطالعه ای در سال ۲۰۱۶ نشان داد که فلاونوئیدها مانند کوئرستین و ترکیباتی مانند آلفا لیپوئیک اسید (ALA) نقشی اساسی در سیستم دفاعی دستگاه تنفسی دارند.
این دو ترکیب درفرمولاسیون محصول آسماکر داروافشان شایگان به کار برده شده اند.
همچنین تحقیقات نشان می دهند، افرادی که غذاهای سرشار از فلاونوئید می خورند، احتمال ابتلا به عفونت شدید دستگاه تنفسی یا سرماخوردگی در آنها، به مراتب کمتر از بقیه افراد است.
اکثر افراد وقتی سرما می خورند به ویتامین C روی می آورند. ویتامین C سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند. بسیاری معتقدند ویتامین C تولید گلبول های سفید خون را افزایش می دهد. مزیتی که کلید از بین بردن عفونت در بدن است. میوه های خانواده مرکبات حاوی ویتامین C:
بدن در حالت طبیعی ویتامین C تولید و ذخیره نمی کند، بنابراین برای حفظ سلامتی به مصرف روزانه ویتامینC نیاز دارید. تقریبا همه مرکبات سرشار از ویتامینC هستند. با این تنوع انتخاب، خیلی راحت می توانید درهر وعده غذایی از ویتامین C استفاده کنید.
پاپایا یکی دیگر از میوه های سرشار از ویتامینC است. شما می توانید ۲۲۴ درصد از مقدار مورد نیاز روزانه ویتامین C را در یک عدد پاپایا بیابید. همچنین این میوه یک آنزیم گوارشی به نام پاپائین دارد که حاوی اثرات ضد التهابی است. پاپایا حاوی مقادیر مناسبی پتاسیم، ویتامین های گروه B و فولات است که تمامی آنها برای سلامت شما مفید هستند.
کیوی هم مانند پاپایا، به طور طبیعی سرشار از مواد مغذی مثل فولات، پتاسیم، ویتامین کا و ویتامین C است. ویتامین C با افزایش سطح گلبول های سفید خون، نقش عمده ای در درمان عفونت ها دارد، این درحالی است که سایر مواد مغذی کیوی، باعث بهبود عملکرد بقیه اعضاء بدن می شوند.
به دنبال ماست هایی با برچسب (حاوی باکتری های زنده و فعال) مثل ماست یونانی یا ماسک پروبیوتیک باشید. این باکتری ها باعث تحریک سیستم ایمنی بدن درمقابله با بیماری ها می شوند. ترجیحا از ماست ساده به جای ماست های طعم دار وشیرین شده با شکر استفاده کنید. می توانید ماست ساده را با میوه های سالم و کمی عسل، شیرین کنید.
ماست می تواند منبع عالی ویتامین D باشد، بنابراین از مارک هایی استفاده کنید که با ویتامین D غنی شده اند. ویتامینD باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و یک سد دفاعی طبیعی در مقابل بیماری ها ایجاد می کند.
تخمه آفتابگردان مکمل خوشمزه‌ای برای اضافه کردن به سالاد و صبحانه و منبع غنی ویتامین E است. این نوع تخمه نوعی آنتی اکسیدان نیز به شمار می آید. ویتامین E مثل بقیه آنتی اکسیدان ها باعث قوی کردن سیستم ایمنی بدن می شود.
این ویتامین رادیکال های آزاد را از بین می برد. رادیکال های آزاد مولکول هایی هستند که بدن، زمان تجزیه مواد غذایی یا تماس با آلودگی ها تولید می کند. رادیکال آزاد به سلول های بدن آسیب می زند و می تواند منجر به بیماری های بسیاری شود.
منبع عالی دیگر ویتامین E بادام است. بادام همیچنین حاوی منگنز، منیزیوم وفیبر است. یک مشت کوچک یا یک چهارم فنجان بادام، میان وعده سالمی برای بهبود سیستم ایمنی است.
شکلات تلخ حاوی آنتی اکسیدانی به نام تئوبرومین است که با محافظت سلول های بدن در برابر رادیکال های آزاد، به بهبود سیستم ایمنی کمک می کند. شکلات تلخ با وجود مزایای زیاد، کالری و چربی اشباع بالایی دارد، بنابراین رعایت حد اعتدال درمورد آن بسیار مهم است.
زردچوبه ادویه زرد رنگی است که کاربردهای زیادی در آشپزی دارد. همچنین در طب مکمل نیزاستفاده می شود. مصرف زردچوبه باعث بهبود سیستم ایمنی بدن می شود. این مزیت به دلیل وجود کورکومین در زردچوبه است. با توجه به تحقیقی که در سال ۲۰۱۷ صورت گرفت، کورکومین حاوی اثرات آنتی اکسیدان و ضد التهاب است.
سالمون، تن، ساردین و دیگر ماهی های چرب، منبع غنی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. باتوجه به گزارش سال ۲۰۱۴ مصرف طولانی مدت اسیدهای چرب امگا ۳ ریسک ابتلا به روماتیسم مفصلی را کاهش می دهد. روماتیسم مفصلی نوعی بیماری مزمن خودایمن است و زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی به اشتباه به اعضاء سالم بدن حمله می کند.
کلم بروکلی سرشار از ویتامین و مواد معدنی است. محتویاتی مثل ویتامین های A ،C و E، فیبر و آنتی اکسیدان، کلم بروکلی را به یکی از سالم ترین سبزیجات تبدیل کرده است که می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. برای استفاده حداکثری از فواید کلم بروکلی باید زمان پخت آن کم باشد، تا حد ممکن آن را خام مصرف کنید.
سیب زمینی شیرین سرشار از بتاکاروتن است. بتاکاروتن آنتی اکسیدانی است که باعث ایجاد رنگ نارنجی پوست سیب زمینی شیرین می شود. بتاکاروتن منبع ویتامین A است که به سلامت پوست کمک کرده و ازپوست در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت می کند.
اسفناج موجب تقویت بدن و به ویژه سیستم ایمنی می شود. این ماده غذایی حاوی مواد مغذی ضروری وآنتی اکسیدان هایی مثل فلاونوئید ،کاروتنوئید و ویتامین های C و E است. ویتامین های C و E ازسیستم ایمنی بدن محافظت می کنند. تحقیقات نشان می دهد که فلاونوئیدها باعث پیشگیری از سرماخوردگی می شوند.
مردم از زنجبیل در غذا، دسر و همچنین چای استفاده می کنند. با توجه به تحقیقات صورت گرفته، زنجبیل خاصیت ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی دارد و برای سلامتی بسیار مفید است. البته تائید نهایی این موضوع به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.
سیر یک داروی خانگی رایج برای پیشگیری ازسرماخوردگی و بیماری های دیگر است. دریک بررسی به این مساله پرداخته شد که آیا مکمل های سیر حاوی آلیسین، ریسک ابتلا به سرماخوردگی را کاهش می دهند یاخیر.
شرکت کنندگانی که به آنها دارونما داده شده بود، بیش از دوبرابر شرکت کنندگانی که از مکمل های حاوی سیر استفاده کرده بودند، دچار سرماخوردگی شدند. با این حال محققان اظهار داشتند برای بیان اینکه سیر در پیشگیری از سرماخوردگی تا چه اندازه موثر است، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
چای سبز و چای سیاه هر دو حاوی فلاونوئید هستند. دلیل برتری چای سبز نسبت به چای سیاه، وجود سطح بالای آنتی اکسیدان قدرتمندی به نام اپی گالوکاتچین گالات (EGCG) است. این آنتی اکسیدان عملکرد سیستم ایمنی را بهبود می بخشد . برای تولید چای سیاه، فرآیند تخمیر روی آن صورت می گیرد، فرآیندی که باعث نابودی مقادیر زیادی از اپی گالوکاتچین گالات می شود.
ولی در مورد چای سبز این طور نبوده و محتوای آن تغییری نمی کند. چای سبز همچنین منبع بسیار خوبی از آمینو اسید ال-تیانین است. ال-تیانین به تولید ترکیبات ضد میکروب در لنفوسیت های T، کمک می کند.
کفیر نوعی نوشیدنی تخمیری حاوی باکتری های زنده مفید است. تحقیقات ابتدایی نشان می دهند که نوشیدن کفیر موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود. مطالعات مختلفی که در سال ۲۰۱۷ صورت گرفت، نشان داد که مصرف منظم کفیر در موارد زیر کمک زیادی به بدن می کند:
اکثر این تحقیقات در آزمایشگاه و روی حیوانات انجام شده است. برای پی بردن به اینکه کفیر تا چه اندازه در پیشگیری از بیماری ها در انسان موثر است پژوهشگران نیاز به تحقیقات بیشتری دارند.
فلفل دلمه ای قرمز، برای افرادی که از میوه (به دلیل قند موجود درآن) دوری می کنند، جایگزین مناسبی برای جذب ویتامین C است. طبق مطالعات صورت گرفته، سرخ کردن و کباب کردن، هر دو مواد مغذی فلفل دلمه ای را بیشتر از آب پز و بخارپز کردن آن حفظ می کنند.
وقتی بیمار هستید، سوپ مرغ چیزی فراتر از غذایی خوشمزه با تاثیری تلقینی است. گوشت ماکیان نه تنها به بهبود علائم سرماخوردگی کمک می کند، بلکه می تواند در پیشگیری از بیماری نیز موثر باشد. گوشت پرندگانی مثل مرغ و بوقلمون، سرشار از ویتامین B6 هستند. حدود ۸۵ گرم گوشت بوقلمون یا مرغ برای تامین ۴۰ تا ۵۰ درصد نیاز روزانه بدن شما به ویتامین B6 کافی است.
ویتامین B6 نقش مهمی در بسیاری از واکنش های شیمیایی بدن شما دارد. این ویتامین برای تشکیل سلول های قرمز جدید و سالم ، ضروری است. آبگوشت یا سوپی که با مرغ تهیه می شود، حاوی ژلاتین، کندروایتین و مواد مغذی دیگری است که برای بهبود دستگاه گوارش و سیستم ایمنی بدن مفید هستند.
راه های زیر کمک زیادی به تقویت ایمنی بدن می کنند:
کمبود ریز مغذی هایی هم چون روی، منیزیم، سلنیم، آهن، مس، اسیدفولیک و ویتامین های A ، B6 ، C ، E ،D و امگا ۳ باعث تغییراتی در پاسخ های ایمنی می گردد. اگر فکر می کنید رژیم غذایی شما تمام نیازهای غذاییتان را تأمین نمی کند، مصرف یک مکمل روزانه مولتی ویتامین و مواد معدنی می تواند مفید باشد.
نشان دادن این که آیا گیاهان دارویی – یا هر ماده دیگری – می توانند ایمنی را تقویت کنند یا خیر، کماکان یک مسئله بسیار پیچیده است. به عنوان مثال دانشمندان نمی دانند که آیا گیاهی که سطح آنتی بادی را در خون افزایش می دهد، واقعا اثر مفیدی برای عملکرد کلی سیستم ایمنی به دنبال دارد یا خیر. با این همه برخی مواد به دست آمده از منابع گیاهی و طبیعی مانند فلاونوئیدها و چالکون ها مدت هاست اثربخشی مثبت خود را بر ایمنی نشان داده اند. از آن میان می توان به ماده اصلی زردچوبه، یعنی کورکومین اشاره کرد. اثرات ضدسرطان و مقوی ایمنی کورکومین آن کاملا شناخته شده است.
ارزیابی تاثیر استرس های روانی – فیزیکی بر عملکرد سیستم ایمنی بدن کار چندان ساده ای نیست. در این راستا دانشمندان سعی می کنند عوامل استرس زای پرتکرارتر یا مزمن را مورد مطالعه قرار دهند. برخی دانشمندان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا استرس مداوم بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارد یا خیر. اما انجام آنچه که دانشمندان “آزمایش های کنترل شده” می نامند، در انسان کار سختی است.
دانشمند در یک آزمایش کنترل شده می تواند یک و تنها یک عامل مانند مقدار یک ماده شیمیایی خاص را تغییر دهد و سپس اثر آن تغییر را روی برخی از پدیده های قابل اندازه گیری بررسی کند. نمونه ای از این پارامترهای قابل اندازه گیری میزان آنتی بادی های تولید شده توسط نوع خاصی از سلولهای سیستم ایمنی بدن در اثر تماس با آن ماده شیمیایی است.
تحقیقات بر روی موش نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض سرما ممکن است توانایی مقابله با عفونت را کاهش دهد. دانشمندان مردمی را که در آب سرد غوطه ور شده اند و افرادی که در قطب جنوب زندگی کرده اند را مورد مطالعه قرار داده اند. محققان بالاتر بودن نرخ ابتلای عفونتهای تنفسی فوقانی را در اسکی بازهایی که در دماهای سرد ورزش شدید می کنند، اثبات کرده اند. هر چند اینکه آیا این عفونت ها به دلیل سرماخوردگی است یا عوامل دیگری – مانند ورزش شدید یا خشکی هوا – معلوم نیست.
ورزش منظم یکی از ستون پایه های زندگی سالم است. ورزش می تواند مانند یک رژیم غذایی سالم، به سلامت عمومی بدن فرد و یک سیستم ایمنی سالم کمک کند. ورزش ممکن است با دخالت در داشتن یک گردش خون مناسب، بطور مستقیم در ایجاد سیستم ایمنی سالمتر عمل کند. به نظر می رسد ورزش شدید و فشرده حتی باعث آسیب به سیستم ایمنی شود.
برای انجام این نوع تحقیقات، دانشمندان معمولاً از ورزشکاران می خواهند که به شدت ورزش کنند. خون و ادرار ورزشکار را قبل و بعد از ورزش آزمایش می كنند تا هرگونه تغییر در عملکرد سیستم ایمنی را تشخیص دهند. برخی تغییرات در اجزای سیستم ایمنی بدن پس از این گونه ورزشها به ثبت رسیده است.
تکنیک توالی یابی ژنوم به محقق کمک میکند بفهمد آیا عوامل مرتبط با سبک زندگی مانند ورزش به بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک می کنند یا خیر. به عنوان نمونه، ریزآرایه ها یا “تراشه های ژنی” مبتنی بر ژنوم انسان، به دانشمندان این امکان را می دهد که روشن یا خاموش بودن هزاران توالی ژنی را بطور همزمان تحت یک شرایط فیزیولوژیکی خاص مورد بررسی قرار دهند.
به عنوان مثال سلولهای خونی ورزشکاران قبل و بعد از ورزش را تحت بررسی قرار دهند. محققان امیدوارند از این ابزارها برای تجزیه و تحلیل الگوها استفاده کنند تا بهتر دریابند که مسیرهای مختلف در لحظه چگونه عمل می کنند.
قرص روشکدار فول کر یک مکمل حاوی زینک، ویتامین C و ویتامین D3 است. این مکمل برای تقویت ایمنی نقش بسیار مهمی دارد. در مورد اثرات مقوی ایمنی این سه ترکیب در سطور بالا به تفصیل صحبت شده است. ویتامین C و زینک نقش مهمی در مهار فعالیت مخرب رادیکال های آزاد اکسیداتیو دارند. این ترکیبات در واقع مانع از اثرات نامطلوب این ترکیبات اکسیدان روی سلول های سفید و آنتی بادی های پلاسمایی می شوند.
ویتامین D نیز روی بسیاری از سلول های ایمنی گیرنده دارد. به عنوان مثال نوتروفیل ها و لنفوسیت های B دارای گیرنده VDR هستند. این سلول ها در تولید آنتی بادی ها و انجام فرآیند بیگانه خواری یا فاگوسیتوز نقش بسیار مهمی دارند.
سیستم ایمنی رکن اساسی حفاظت از بدن در برابر عفونت ها و سرطان است. در حال حاضر این دو بیماری از اصلی ترین عوامل مرگ و میر در جهان به شمار می آیند. در سال های اخیر عفونت های تنفسی شدید سهم بزرگی از مرگ و میر انسان ها را به خود اختصاص دادند. سرطان کولون که شاید با تقویت قوای ایمنی مخاطی تا حدود زیادی قابل پیشگیری باشد، هنوز یکی از مرگ آورترین سرطان هاست.
سرطان کبد با فعالیت ویروس های هپاتیت و مصرف الکل در ارتباط است. الکلی که متهم ردیف اول تضعیف قوای ایمنی به شمار می رود. با توجه به این واقعیت های علمی باید در جهت تقویت سیستم ایمنی کوشید. مصرف فرآورده های حاوی کوئرستین، ویتامین C، ویتامین D3 و فولات نسل چهارم می تواند در این زمینه موثرترین راهکار باشد. در این زمینه استفاده از فرآورده هایی مانند فول کر، فولی مکس، بست فولات و استئوکلسیزین توصیه می شود.
همچنین استفاده از فرآورده هایی که مقادیر بالای زینک دارند، به دلیل نقش زینک در تولید آنتی بادی ها بسیار موثر است. استفاده از فرآورده های پره بیوتیک و پروبیوتیک نیز در تقویت ایمنی موضعی موثر اند. این فرآورده ها سد ایمنی مخاطی را به شدت تقویت می کنند. همچنین استفاده از فرآورده های گیاهی مانند اکیناسه و جینسنگ در کنار استفاده از کلسیم و زینک می تواند به پیشگیری از بسیاری از بیماری ها کمک کند.
به خصوص بیماری های ناشی از فعالیت رادیکال های آزاد اکسیداتیو. باید در نظر داشت که تقویت ایمنی محتاج ورزش و خودداری از مصرف الکل و سیگار نیز هست. اگر می خواهیم در مقابل تهدید های آِینده زیست محیطی برای سلامت مقابله کنیم، چاره ای جز تقویت سیستم ایمنی نداریم.
تهیه و تنظیم توسط تیم علمی دارو افشان شایگان
شرکت داروسازی دانش بنیان دارو افشان شایگان تولید فرآورده های سلامت محور در اشکال دارویی متنوع را وجهه همت خود قرار داده است.
لینک های مفید ————
اطلاعات تماس ————
تلفن : 02191007002
صدای مشتری : 1603
پست الکترونیک : info@shayganpharma.com
©کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شرکت دارو افشان شایگان می باشد .
