عوارض بوتاکس | نبایدهای تزریق بوتاکس

بوتاکس نام تجاری یا برند محصولی امریکایی است که تدریجا نام آن کاربردی عمومی یافته است. در واقع امروز بوتاکس نام عمومی یک عمل زیبایی بسیار محبوب است. عملیاتی که هدف آن از بین بردن موقت چروک های پوستی است. بوتاکس عبارت است از تزریق نوعی توکسین یا سم باکتریایی که باعث فلج موقت عضلانی می شود. وقتی این سم باکتریایی را به صورت موضعی تزریق می کنند، عضلات محل تونوس یا تون پایه  انقباضی خود را از دست می دهند. به این ترتیب چروک های موضعی از بین می روند و تا مدتی ظاهر پوست جوان تر به نظر می رسد.

برخی از متخصصان زیبایی تزریق بوتاکس را برای بهبود سلامت مو توصیه می کنند. هر چند تزریق بیش از حد ممکن است باعث اثرات معکوس و حتی افزایش ریزش مو شود.

بعد از توقف تزریق بوتاکس برخی از تأثیرات آن باقی می ماند

یکی از موارد نگرانی بسیاری از مردم آن است که آیا اثرات بوتاکس بعد از توقف تزریق آن باقی می ماند یا نه. بسیاری می ترسند مدت کوتاهی بعد از توقف تزریق بوتاکس دچار چروک پوستی شوند. این باور نادرستی است. اثرات بوتاکس تا مدتها پس از توقف تزریق های مکرر سم باقی می ماند. در واقع وقتی شما تصمیم می گیرید دیگر بوتاکس انجام ندهید، عضلات موضعی شما تا مدت ها به صورت فلج باقی می مانند.

حتی پس از از بین رفتن کامل اثر سم مدتی طول می کشد تا عضلات به تون اولیه خود بازگردند. چون شما مدت هاست از این عضلات استفاده نکرده اید و همین باعث می شود عضلات به کندی به وضعیت اولیه برگردند.

به طور کلی اگر شخص تزریق کننده مهارت کافی داشته باشند و بعد از تزریق هم اقدامات نادرستی صورت نگیرد، شخص دچار این گونه عوارض نمی شود. یکی از عواملی که به اثربخشی بهتر بوتاکس کمک می کند، مکمل های حاوی زینک داروافشان شایگان است.

اقداماتی که پس از تزریق بوتاکس نباید انجام داد

پس از تزریق بوتاکس به طور کلی هر نوع دستکاری محل تزریق می تواند باعث دفرمه شدن پوست و نتایج نامطلوب شود. نباید کارهایی را انجام داد که منجر به تعریق محل تزریق و تجمع رطوبت در محل می شوند. پس تحریک شدید و ورزش سنگین بعد از تزریق بوتاکس یک عامل مخرب است.

چند نمونه از اقداماتی که پس از تزریق بوتاکس نباید انجام شود به شرح زیر است:

• حداقل تا 24 ساعت بعد از تزریق بوتاکس هیچ گونه فعالیت ورزشی سنگین نداشته باشید. جریان خون موضعی تحت هیچ شرایطی نباید افزایش یابد، چون احتمال بروز کبودی را افزایش می دهد.
• محل تزریق را ماساژ ندهید و دستکاری نکنید. هیچ گونه عملیات تکمیلی مانند لایه برداری با فرآورده های شیمیایی، استفاده از دپیلاتورها یا موبرهای صورت و … را تا 24 ساعت به تاخیر اندازید.
• حداقل به مدت پنج ساعت پس از تزریق دراز نکشید و سرتان را در وضعیت خوابیده قرار ندهید. در شب اول بعد از تزریق به هیچ وجه به پهلو یا روی شکم دراز نکشید.
• مصرف داروهایی مانند کلوپیداگرل یا آسپیرین و سایر رقیق­ کننده های خون باید تا 48 ساعت بعد از تزریق محدود شود.
• تا 24 ساعت بعد از تزریق به حمام نروید .این اقدامات رطوبت موضع تزریق را زیاد می کند و احتمال عفونت موضعی را بالا می برد.
• از کلاه­، اکسسوری ها و لباس هایی که روی محل تزریق بوتاکس به خصوص ناحیه پیشانی را می پوشانند، حداقل تا 48 ساعت دوری کنید.
• از مصرف الکل و نوشیدنی های الکلی تا 24 ساعت بعد از تزریق خودداری نمایید.
• در ساعات اولیه بعد از تزریق بوتاکس در معرض تماس مستقیم با حرارت و نور خورشید قرار نگیرید. پس از آن هم در صورت تماس، از ضدآفتاب استفاده کنید. استفاده از سولاریوم و حمام های برنز کننده هم به همین ترتیب ممنوع است.
• برای کاهش میزان کبودی موضعی ناحیه تزریق را با استفاده از کمپرس سرد، خنک نگاه دارید.
• 48 ساعت قبل و بعد از تزریق بوتاکس، نوشیدنی های کافئین دار، سیگار، ادویه، نمک زیاد، غذاهای شور، یا مواد غذایی حاوی کربوهیدرات ها و قندهای ساده و مکمل های حاوی ویتامین B₃ باید به شدت محدود شود.
• از مصرف تونرها، میسلار واتر و اسکراب ها تا 48 ساعت بعد از تزریق باید خودداری شود.

عوارض خطرناک بوتاکس

اگر بوتاکس به درستی انجام پذیرد، عارضه خطرناکی به وجود نمی آید. برخی از عوارض شایع آن شامل درد، تورم و کبودی در محل تزریق، سردرد و علائم سندرم شبه آنفلوآنزا است. بالا رفتن یا کج و کوله شدن ابرو نیز یکی از عوارض شایع تزریق نادرست بوتاکس است. در صورت تزریق اشتباه یا استفاده از دوزهای نامناسب دارو، گاهی عوارض خطرناک تری مانند اختلال بلع، و اختلالات تنفسی ممکن است به وجود آید، اما فرد ماهر معمولا چنین اشتباهاتی را مرتکب نمی شود.

به علاوه این عوارض خطرناک معمولا با دوزهای درمانی – و نه دوزهای مورد استفاده در اعمال زیبایی – ایجاد می شود. دوزی از بوتاکس که در اقدامات درمانی استفاده می شود، معمولا 4 برابر دوزهای مورد استفاده در عمل های زیبایی می باشد.

عوارض بوتاکس بر چشم

شایع ترین عارضه بوتاکس در چشم افتادگی پلک یا پتوز است. به خصوص افتادگی یک طرفه پلک. خشکی چشم یا بر عکس اشک ریزش شدید از جمله عوارض دیگر بوتاکس در ناحیه چشم است. افتادگی پلک به خودی خود خطرناک نیست و معمولا مدتی بعد به حالت عادی بر می گردد. هر قدر محل تزریق پایین تر از خط پیشانی باشد، احتمال افتادگی پلک افزایش می یابد.

افرادی که دچار این عارضه می گردند بهتر است از انجام هر گونه اقدام مداخله گرانه خودداری نمایند و وضعیت را به حال خود رها کنند تا خود به خود عارضه بهبود یابد­. استفاده از برخی عینک های مخصوص می تواند تا حدی این عارضه را تا زمان بهبودی کامل بپوشاند­.

عوارض بوتاکس صورت

کبودی و درد ناحیه تزریق از جمله شایع ترین عوارض تزریق بوتاکس هستند. درد ناحیه تزریق معمولا ثانویه به استفاده از سوزن های نامناسب است. در بعضی افراد ممکن است پس از تزریق بوتاکس در محل عوارض آلرژیک بروز یابد. گاهی هم در محل تزریق سم واکنش­هایی شبیه به سوریازیس – التهاب توام با پوسته ریزی شدید – بروز می یابند.

گاهی در اثر تزریق مکرر بوتاکس بخشی از بافت استخوان محل دچار تحلیل تدریجی می شود. ممکن است افتادگی و چروک پوستی در نتیجه آتروفیه شدن یا تحلیل بافت عضله موضع ایجاد شود و این افتادگی پوست حالت دائمی پیدا کند. یکی دیگر از عوارض بوتاکس در ناحیه صورت ناهمواری پوست است که در صورت استفاده از دوز مناسب و تعدد کم دفعات تزریق احتمال بروز آن هم کاهش می یابد.

سخن پایانی

بوتاکس نوعی فرآیند انجام عمل زیبایی است که با استفاده از تزریق سم نوعی باکتری به نام کلستریدیوم بوتولینوم رخ می دهد. این عملیات با تزریق سم انابوتولینوماتوکسین تایپ A به صورت زیر جلدی و با سرنگ انسولین انجام می­پذیرد. اگر این عملیات تزریق به وسیله فردی ماهر انجام پذیرد معمولا عارضه خطرناکی به دنبال ندارد. البته بروز عارضه آلرژیک در هر شرایطی ممکن است و می تواند مشکل ساز باشد. لازم به ذکر است استفاده از مکمل های حاوی زینک مانند زینک گلوکونات و هیروژن می تواند نقش مهمی در تقویت اثرات آن داشته باشد.

تهیه و تنظیم توسط تیم علمی دارو افشان شایگان