دارو افشان شایان
Instagram Telegram Youtube Linkedin
  • صفحه اصلی
  • محصولات
  • دانسته های علمی
  • درباره ما
    • درباره دارو افشان شایگان
    • مسئولیت های اجتماعی
    • گالری تصاویر
    • افتخارات و گواهینامه ها
  • ارتباط با ما
  • داروخانه های آنلاین همکار
Menu
  • صفحه اصلی
  • محصولات
  • دانسته های علمی
  • درباره ما
    • درباره دارو افشان شایگان
    • مسئولیت های اجتماعی
    • گالری تصاویر
    • افتخارات و گواهینامه ها
  • ارتباط با ما
  • داروخانه های آنلاین همکار
EN
  • صفحه اصلی
  • محصولات
  • دانسته های علمی
  • درباره ما
    • درباره دارو افشان شایگان
    • مسئولیت های اجتماعی
    • گالری تصاویر
    • افتخارات و گواهینامه ها
  • ارتباط با ما
  • داروخانه های آنلاین همکار
Menu
  • صفحه اصلی
  • محصولات
  • دانسته های علمی
  • درباره ما
    • درباره دارو افشان شایگان
    • مسئولیت های اجتماعی
    • گالری تصاویر
    • افتخارات و گواهینامه ها
  • ارتباط با ما
  • داروخانه های آنلاین همکار
دارو افشان شایان
EN
راه های درمان روده تحریک پذیر
راه های درمان روده تحریک پذیر
اسفند , 1402
چهارشنبه سوری
چهارشنبه سوری | از ریشه ها تا روزمره های مدرن
اسفند , 1402

فلج معده چیست و چگونه میتوان آن را درمان کرد؟

اسفند , 1402
Categories
  • سیستم گوارشی
Tags
  • فلج معده
فلج معده چیست

اندام معده، ساختاری عضلانی دارد که به صورت خودکار فعالیت می‌کند. بر اثر برخی عوامل ممکن است حرکات طبیعی معده از کار بیفتد و تخلیه معده دچار اختلال می‌گردد که به این حالت فلج معده یا Gastroparesis گفته می‌شود. این اتفاق، عملکرد طبیعی معده را تحت تاثیر قرار می‌دهد و گوارش را مختل می‌کند.

فلج معده وضعیتی است که حرکات معده دچار اختلال شده و تخلیه آن با سرعت بسیار کمتری صورت می‌گیرد. در صورتی که غذا به مدت طولانی در معده باقی بماند، ممکن است به اجسام سختی تبدیل شوند که باعث ایجاد حس پری معده، تهوع و استفراغ می‌شود. در صورتی که غذای باقی مانده در معده موجب انسداد دستگاه گوارش شود، یک وضعیت اورژانسی ایجاد می‌شود که باید بیمار بلافاصله به مرکز درمانی مراجعه کند.

دراین مقاله میخوانیم

Toggle
  • علائم فلج معده
  • علت این اختلال گوارشی چیست؟
  • علل فلج معده در بزرگسالان و کودکان
  • تشخیص فلج معده
  • آشنایی با نقش تغذیه در مدیریت و درمان فلج معده
  • فلج معده و اثرات آن بر عملکرد گوارش
  • راهکارهای طبی، دارویی و جراحی در درمان فلج معده
  • آیا ورزش و فعالیت‌های بدنی در کاهش فلج معده موثر است؟
  • مکمل‌ها و درمان‌های گیاهی در کنار درمان‌های سنتی برای فلج معده
  • راهنمایی برای تغییرات در رژیم غذایی جهت بهبود فلج معده
  • تأثیر فلج معده بر افراد مبتلا به دیابت
  • عوارض فلج معده یا گاستروپارزی
  • آیا فلج معده درمان دارد؟
  • چه کسانی در معرض ابتلا به بیماری فلج معده قرار دارند؟
  • فلج معده یا گاستروپارزی در کودکان
  • سونوگرافی برای تشخیص فلج معده
  • رفلاکس معد و فلج معده
  • سخن پایانی
  • منابع

علائم فلج معده

علائم فلج معده

علائم در افراد مختلف متفاوت است، اما به طور کلی شامل موارد زیر است:

  • حالت تهوع و استفراغ
  • کاهش وزن
  • احساس سیری زودهنگام پس از خوردن مقدار اندکی غذا
  • نفخ و درد معده
  • سوزش معده و GERD (Gastroesophageal Reflux Disease)

علت این اختلال گوارشی چیست؟

معمولا وقتی اعصاب واگ، که کنترل حرکات معده و تنظیم تحرک دستگاه گوارش را به عهده دارد آسیب ببیند، فلج معده اتفاق می‌افتد. در مواردی، علت ایجاد فلج معده ناشناخته است که به آن اصطلاحا ایدیوپاتیک گاستروپارزیس                    (Idiopathic gastroparesis) گفته می‌شود. یکی از مهمترین علتهای آسیب اعصاب واگ، بالا بودن قند خون به مدت طولانی یا ابتلا به دیابت است.

سایر علل گاستروپارزیس شامل موارد زیر هستند:

  • اختلالات تغذیه مثل بولِمیا یا آنورِکسیا
  • جراحی معده یا هرگونه جراحی که منجر به آسیب دیدن اعصاب واگ شود
  • سندروم خستگی مزمن (احساس خستگی به مدت طولانی، بدون داشتن دلیل مشخص)
  • داروهایی که حرکت دستگاه گوارش را کم می‌کنند، مثل ضددردهای اپیوئیدی
  • بیماری‌هایی که عضلات صاف معده را درگیر می‎‌کنند مثل آمیلوئیدوزیس و اسکلرودرما
  • اختلالات دستگاه عصبی مثل پارکینسون یا میگرن شکمی
  • اختلالات متابولیک (مثل کمبود هورمون تیروئید، بالا بودن قند خون، … )
  • بیماری های ویروسی که دستگاه گوارش را درگیر می‌کنند مثل گاستروانتریتیس ویروسی

علل فلج معده در بزرگسالان و کودکان

مهمترین عامل ایجاد فلج معده، آسیب دیدن عصبی است که حرکات معده را کنترل می‌کند. یکی از علل دیگر که خیلی شایع نیست، آسیب دیدن عضلات معده است. نتیجه نهایی هر کدام از این آسیب‌ها این است که عضلات معده توانایی انقباض ندارند، در نتیجه غذا به خوبی هضم و از معده تخلیه نمی‌شود. دلایل شناخته شده برای فلج معده موارد زیر هستند:

  • دیابت: حدود 30 درصد از افرادی که به دیابت نوع 1 و 2 مبتلا هستند، دچار فلج معده می‌شوند. افزایش قند خون باعث آسیب دیدن عصب و عضله معده می‌شود، در نتیجه فلج معده اتفاق می‌افتد.
  • عمل جراحی: عمل جراحی که به اعصاب واگ آسیب برساند، منجر به فلج معده می‌شود. این عصب با معده متصل است و حرکات معده را کنترل می‌کند. اثر آسیب عصب واگ پس از جراحی، ممکن است بلافاصله ظاهر شود یا با چند ماه فاصله از عمل جراحی رخ دهد.
  • عفونت: عفونتهایی که دستگاه گوارش را درگیر می‌کنند، مثل نوروویروس و روتاویروس یا انواع بیماری‌های باکتریایی، می‌تواند باعث بروز فلج معده شود. علت اصلی این موضوع هنوز شناخته نشده و دانشمندان به نتیجه مشخصی نرسیده اند که آیا خود عامل بیماری‌زا منجر به آسیب عصب و عضله معده می‌شود یا در اثر فعال شدن سیستم ایمنی، حمله سلول‌های ایمنی به سلول‌های این ناحیه عامل ایجاد بیماری است.
  • بیماری‌های خودایمنی: در بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی بدن در شناسایی سلول‌های خودی دچار اختلال می‌شود و به سلول‌ها حمله می‌کند.
  • داروها: داروهایی مثل متوکلوپرامید، اریترومایسین و دمپریدون، داروهای ضد تهوع مثل پرومتازین و اندانسترون در درمان فلج معده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تشخیص فلج معده

تشخیص فلج معده

  • آزمایش خون: طی آزمایش خون با اندازه‌گیری مقدار مواد شیمیایی و الکترولیتهای خونی قابل تشخیص است.
  • بررسی بخش فوقانی دستگاه گوارش: بیمار مقداری از یک مایع حاوی فلز باریوم مصرف می‌کند و سپس تصویربرداری صورت می‌گیرد تا وضعیت سلامتی دستگاه گوارش به کمک اشعه X مشخص گردد.
  • اسکن وضعیت تخلیه معده به کمک رادیوایزوتوپ‌ها: طی این تست، به کمک یک ماده رادیواکتیو ضعیف وضعیت تخلیه معده مورد مطالعه قرار می‌‌گیرد. این تست نشان دهنده سرعت تخلیه غذا از معده است و ممکن است تا 4 ساعت به طول بینجامد.
  • مانومتری: طی این تست، حرکات عضلات دستگاه گوارش و قسمت فوقانی روده بررسی می‌شود. در این تست، یک لوله بسیار نازک از دهان وارد دستگاه گوارش می‌شود و به پزشک درباره سرعت تخلیه معده و دستگاه گوارش اطلاعات می‌دهد.
  • اندوسکوپی: با استفاده از یک لوله باریک که در انتهای آن یک دوربین قرار گرفته، مسیر دستگاه گوارش مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین به کمک این دستگاه امکان نمونه برداری از دستگاه گوارش نیز وجود دارد.
  • GEBT (Gastric emptying breath test): در این تست با اندازه گیری میزان کربن دی اکسید موجود در بازدم پس از مصرف غذا، سرعت تخلیه معده را اندازه گیری می‌شود.

آشنایی با نقش تغذیه در مدیریت و درمان فلج معده

در صورت ابتلا به فلج معده، معده دیرتر از حالت عادی تخلیه می‌شود. این اتفاق باعث بروز حالت تهوع و دشوار شدن خوردن غذا می‌شود و جذب مواد معدنی، کالری و مواد مغذی را در بدن مختل می‌کند.

برای جذب بهتر مواد غذایی از دستگاه گوارش، باید توصیه‌های زیر رعایت شود:

  • مقدار کمتری غذا با دفعات بیشتر مصرف کنید. سعی کنید 4 تا 6 مرتبه در طول روز غذا بخورید.
  • اول غذاهای سالم مصرف کنید. با توجه به اینکه معمولا معده حجم کمتری غذا را می‌پذیرد، بهتر است قبل از استفاده از اسنک و مواد غذایی چرب، از غذاهای مقوی استفاده کنید.
  • غذاهای خود را به صورت پوره یا مایع مصرف کنید.
  • مقدار کمتری فیبر و چربی استفاده کنید. بهتر است روزانه کمتر از 3 گرم فیبر و کمتر از 50 گرم چربی استفاده کنید. این مواد غذایی سرعت تخلیه معده را کاهش می‌دهند.
  • بیشتر از چربی مایع استفاده کنید.
  • غذای خود را به خوبی بجوید.
  • به مقدار کافی آب بخورید.
  • در ابتدای روز از غذاهای جامد استفاده کنید و با فرارسیدن شب، بیشتر از مایعات استفاده کنید.

فلج معده و اثرات آن بر عملکرد گوارش

فلج معده نه تنها روی معده اثر گذار است، بلکه سایر بخش‌های دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار می‌دهد. وقتی غذا در معده به خوبی هضم نشود به صورت قسمتهای بزرگ به روده وارد می‌شود. در این حالت عبور این ماده از دستگاه گوارش سخت میشه و ممکنه دفع با سختی صورت بگیرد. به همین دلیل به طور معمول، فلج معده با مشکل یبوست همراه است.

راهکارهای طبی، دارویی و جراحی در درمان فلج معده

راهکارهای طبی، دارویی و جراحی در درمان فلج معده

مهمترین راهکار درمان گاستروپارازیس، کنترل کردن یا درمان عامل ایجاد این بیماری است. به عنوان مثال اگر قند خون فرد بالا است، باید با دارو و اصلاح سبک زندگی این مشکل را برطرف کند. درمان انتخابی بسته به وضعیت سلامت عمومی، سن و سایر علائم تعیین می‌شود.

  • دارو درمانی: بسته به علائم و شرایط بیمار، پزشک معالج داروهایی مثل متوکلوپرامید، اریترومایسین، دمپریدون و اندانسترون تجویز می‌کند.
  • تغییر رژیم غذایی: برای بهبود علائم این بیماری پیشنهاد می‌شود تعداد وعده های غذایی افزایش و حجم هر وعده کاهش بیاید. بهتر است از غذاهایی که حاوی فیبر بالا هستند یا چربی بالایی دارند استفاده نشود چون سرعت تخلیه معده را کاهش می‌دهند.

آیا ورزش و فعالیت‌های بدنی در کاهش فلج معده موثر است؟

فعالیت‌های بدنی در افزایش سرعت حرکت مواد غذایی در معده و دستگاه گوارش اثرگذار است و علائم ناشی از فلج معده را بهبود می‌دهد و تخلیه را تسریع می‌کند.

با این حال باید توجه داشت که شدت فعالیت فیزیکی نباید بالا باشد، زیرا فعالیت بدنی شدید منجر به اختلال در حرکات طبیعی دستگاه گوارش می‌شود.

مکمل‌ها و درمان‌های گیاهی در کنار درمان‌های سنتی برای فلج معده

بعضی از درمان‌های جانبی مثل طب سوزنی و ماساژ دمانی میتواند در برخی افراد تسکین‌دهنده باشد. برخی از پزشکان سنتی، برای تسکین علائم فلج معده، استفاده از زنجبیل را توصیه می‌کنند.

راهنمایی برای تغییرات در رژیم غذایی جهت بهبود فلج معده

استفاده از برخی مواد غذایی در رژیم غذایی منجر به کندتر شدن تخلیه معده می‌گردد و تا حد امکان باید از مصرف آن‌ها خودداری گردد.

  • از مواد غذایی جامد و چرب استفاده نکنید. غذاهایی مثل هات داگ و سوسیس، غذاهای چرب و جامدی هستند که سرعت تخلیه معده را کاهش می‌دهند.
  • غذاهایی با فیبر بالا مثل میوه‌ها و سبزیجات، سخت هضم می‌شوند. این مواد غذایی شامل میوه‌های خام و خشک شده، سبزیجات خام، مغزهای خوراکی و دانه‌های خوراکی مثل لوبیا هستند.
  • غذاهای سخت، مثل غذاهای خشک یا دارای پوسته محکم دیر هضم می‌شوند و استفاده از آن‌ها توصیه نمی‌گردد.
  • لبنیات، با داشتن قند لاکتوز، ممکن است دستگاه گوارش را دچار مشکل کنند. برای پیشگیری از مشکلات ناشی از مصرف لبنیات، توصیه می‌شود شیر بدون لاکتوز یا شیر سویا جایگزین شود.
  • الکل و سیگار، تخلیه دستگاه گوارش را کند می‌کنند و باید از مصرف این مواد اجتناب شود.
  • نوشیدنی‌های گازدار، فضای معده را پر و تغذیه سالم را مختل می‌کنند.

تأثیر فلج معده بر افراد مبتلا به دیابت

تأثیر فلج معده بر افراد مبتلا به دیابت

در صورتی که فرد دچار دیابت کنترل نشده باشد، به سلول‌های عصبی دستگاه گوارش، مخصوصا ناحیه شکم آسیب می‌رسد. در این حالت فلج معده اتفاق می‌افتد. بنابراین در صورتی که تخلیه دستگاه گوارش کند باشد، یکی از مواردی که پزشک متخصص کنترل می‌کند، سطح قند خون بیمار است. اولین قدمی که برای درمان گاستروپارزی ناشی از دیابت صورت می‌گیرد، استفاده منظم از داروهای کنترل کننده قند خون، مثل انسولین است.

عوارض فلج معده یا گاستروپارزی

افرادی که دچار فلج معده می‌شوند، در اثر حالت تهوع و استفراغ، دچار کم‌آبی می‌شوند. از طرفی به علت نرسیدن مواد مغذی کافی به بدن، دچار سوتغذیه می‌شوند. این افراد اکثرا از یبوست، دل درد و نفخ رنج می‌برند و کاهش وزن دارند و بی حال هستند.

آیا فلج معده درمان دارد؟

با توجه به علت ایجاد فلج معده، ممکن است امکان بهبود علائم وجود داشته باشد، با این حال معمولا کند شدن حرکات معده برگشت پذیر نیست. پزشک با تجویز درمان دارویی و اصلاح رژیم غذایی به بهبود علائم فلج معده کمک می‌کند. در صورتی که درمان با دارو موثر نباشد، جراحی توصیه می‌شود.

چه کسانی در معرض ابتلا به بیماری فلج معده قرار دارند؟

قند خون بالا، به صورتی که در دیابت کنترل نشده مشاهده می‌شود، منجر به آسیب سلول‌های عصبی کنترل کننده حرکات دستگاه گوارش می‌شود. یکی دیگر از دلایل فلج معده، جراحی در ناحیه شکمی است که منجر به آسیب دیدن عصب واگ شده و حرکات دستگاه گوارش را مختل می‌کند.

فلج معده یا گاستروپارزی در کودکان

فلج معده یا گاستروپارزی در کودکان

 علائم فلج معده در کودکان، ممکن است با بزرگسالان متفاوت باشد. از آنجایی که کودکان معمولا نمی‌توانند با دقت ناراحتی خود را عنوان کنند، علائمی مثل بی اشتهایی، استفراغ، دل درد، کمبود انرژی و دفع غذای هضم نشده از علائم فلج معده در کودکان است.

محرک فلج معده در کودکان، معمولا عفونت گوارشی، کاهش وزن ناگهانی یا عمل جراحی در ناحیه شکم است که منجر به آسیب دیدن اعصاب معده یا عضله معده می‌شود.

سونوگرافی برای تشخیص فلج معده

سونوگرافی دو بعدی و سه بعدی در تشخیص فلج معده نقش دارند. با استفاده از این روش، سرعت ماند و خروج محتویات معده تعیین می‌شود.

رفلاکس معد و فلج معده

بیماری رفلاکس معده هم یا GERD یک اختلال شایع است که علائم آن ممکن است با بسیاری از بیماری‌ها مشترک باشد. یکی از علائم فلج معده، رفلاکس معده و بازگشت اسید به مری و قسمت‌های فوقانی دستگاه گوارش است.

درمان اسید معده با تغییر سبک زندگی و دارو درمانی انجام می‌شود. برخی از این داروها نیاز به تجویز پزشک داشته و برخی به صورت بدون نسخه (OTC) از داروخانه خریداری می‌شوند. امپراپلاس 20 میلی‌گرم دارو افشان شایگان، حاوی 20 میلی‌گرم امپرازول و 1680 میلی گرم سدیم بیکربنات، درمان بدون نسخه برای رفلاکس اسید معده است. این محصول برای افراد بالای 18 سال قابل استفاده است. افراد زیر این سن با نظر و تایید پزشک می‌توانند از این محصول استفاده کنند. باید توجه داشت که تشخیص علائم رفلاکس معده و شناسایی این بیماری امری تخصصی است و باید حتما توسط پزشک متخصص صورت بگیرد.

سخن پایانی

فلج معده وضعیتی است که حرکات معده دچار اختلال شده و تخلیه آن با سرعت بسیار کمتری صورت می‌گیرد. فلج معده دارای علائمی مثل حس پری معده، تهوع و استفراغ می‌شود. در صورتی که غذای باقی مانده در معده موجب انسداد دستگاه گوارش شود، یک وضعیت اورژانسی ایجاد می‌شود که باید بیمار بلافاصله به مرکز درمانی مراجعه کند.

مهمترین عامل ایجاد فلج معده، آسیب دیدن عصبی است که حرکات معده را کنترل می‌کند که بیشتر در افرادی که دیابت دارند یا تحت جراحی ناحیه شکمی قرار می‌گیرند دیده می‌شود.

جهت درمان و تسکین علائم فلج معده، پزشک متخصص از درمان‌های دارویی و تغییر سبک زندگی و تغذیه کمک می‌گیرد که در این مقاله به آن‌ها اشاره شد.

منابع

www.cedars-sinai.org

www.my.clevelandclinic.org

www.webmd.com

www.medicalnewstoday.com

www.childrenshospital.org

تهیه و تنظیم توسط تیم علمی دارو افشان شایگان

Share
0

Related posts

بی کربنات، دارویی برای درمان ریفلاکس معده
دی , 1403

سدیم بی کربنات، دارویی برای درمان ریفلاکس معده


Read more
راه های درمان روده تحریک پذیر
اسفند , 1402

راه های درمان روده تحریک پذیر


Read more
همه چیز در مورد معده درد عصبی که باید بدانیم
بهمن , 1402

همه چیز در مورد معده درد عصبی که باید بدانیم


Read more
دارو افشان شایان

شرکت داروسازی دانش بنیان دارو افشان شایگان تولید فرآورده های سلامت محور در اشکال دارویی متنوع را وجهه همت خود قرار داده است.

لینک های مفید ————

  • وزارت بهداشت
  • سازمان غذا و دارو
  • ایران فارما
  • گالری تصاویر

اطلاعات تماس ————

تلفن : 02191007002

صدای مشتری : 1603

پست الکترونیک : info@shayganpharma.com

شرکت دانش بنیان

©کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شرکت دارو افشان شایگان می باشد .