تنگی نفس یا Shortness of Breath نوعی حمله ناگهانی است که طی آن مجاری تنفسی ریه تنگ می شوند. به این ترتیب است که شخص در خارج ساختن هوای بازدمی با مشکل مواجه می گردد. این وضعیت می تواند با کاهش فشار جزئی گاز اکسیژن در خون همراه باشد. به این ترتیب است که اکسیژناسیون بافتی با مشکل مواجه می شود.
این وضعیت در نهایت با ایجاد ایسکمی همراه است. وضعیتی که در آن خونرسانی به بافت ها با مشکل مواجه است. شخص در این وضعیت با افزایش فشار جزئی دی اکسید کربن (هایپرکاپنه) مواجه می شود. این وضعیت در نهایت با ایجاد رادیکال های آزاد اکسیداتیو و اسیدوز لاکتیک همراه خواهد شد.
تنگی نفس به خودی خود یک علامت است. علامتی که با ایجاد درد و سنگینی قفسه سینه همراه است. شخص ممکن است در حین بروز حمل هتنگی نفس دچار سرفه های مکرر نیز بشود. ممکن است صورت به رنگ قرمز و سپس به رنگ کبود درآید. در برخی موارد شخص همزمان در ناحیه صورت و قفسه سینه دچار انقباضات شدید عضلانی می شود.
چشم ها به صورت اگزوفتالموس درمی آیند. وضعیتی که طی آن شخص ممکن است حتی دچار نارسایی قلبی و حمله قلبی شود. بنابراین از جمله پیامدهای این حمله ناگهانی می توان به مواردی همچون تغییرات فشار خون، مشکلات قلبی و حتی سکته مغزی اشاره کرد.
از جمله عوامل تشدید کننده این حمله ناگهانی می توان به مواردی مانند آلرژن ها و سموم تنفسی اشاره کرد. بسیاری از سموم تنفسی مانند ریزگردها، ذرات فلزی پراکنده در هوا و … می توانند این واکنش های آلرژیک و تخریبی التهابی را تشدید کند. آلرژی همیشه به صورت خارش یا علائم تنفسی یا قرمزی چشم بروز پیدا نمی کند. همان عواملی که می توانند باعث بروز جوش صورت شوند در ایجاد مشکلات تنفسی هم دخیل اند.
گروهی از همان میکروارگانیزم هایی که می توانند تحت شرایطی جوش صورت را به وجود آورند، بعضا در سطحی دیگر و در صورت ضعف سیستم ایمنی می توانند باعث ایجاد دیفتری شوند. این یعنی التهاب و آلرژی ریشه مشترک بیماری های تنفسی و جوش صورت به شمار می آیند.
اصلی ترین علت تنگی نفس در بزرگسالان آسم و اختلالات مرتبط با آن است. در انواعی از آلرژی های تنفسی این مشکل بروز می یابد. حملات تنگی نفس البته علل مختلفی می تواند داشته باشد. از آن جمله می توان به تنش های عصبی اشاره کرد. بالا رفتن میزان کورتیزول در خون یکی از عوامل مهم بروز تنگی نفس است. مطالعات نشان داده است که عفونت های باکتریال، قارچی و ویروسی از مهمترین علل تنگی نفس است.
یکی از این عفونت های ویروسی کووید 19 است. پاندمی عظیمی که در دوره زمانی سال های 2019 تا 2021 تقریبا سراسر کره زمین را درنوردید. آلرژی و بیماری های انسدادی مجاری تنفسی (COPD) از دیگر علل و عوامل بروز تنگی نفس هستند. مصرف برخی داروها هم ممکن است تنگی نفس را تشدید کند. از آن جمله می توان به آسپیرین اشاره کرد. مصرف آسپیرین در برخی افراد با بالا بردن سطح لکوترین ها می تواند باعث تشدید حملات آسم شود.
مشکلات تنفسی را می توان به انواع مختلفی تقسیم کرد. تنگی نفس یکی از شایع ترین انواع مشکلات تنفسی است. از دیگر مشکلات تنفسی می توان به تاکی پنه یا تنفس با سرعت بالا، هایپرونتیلاسیون یا تنفس عمیق و تند و دیس پنه اشاره کرد. دیس پنه می تواند به انواع مختلف دیگری نیز تقسیم گردد. دیس پنه یا اختلال تنفس ممکن است در حالت ایستاده یا نشسته تشدید شود که در این حالت به آن پلاتی پنه (Platypnea) می گویند.
اگر دیس پنه در حالت خوابیده تشدید شود و در حالت نشسته یا ایستاده بهبود پیدا کند، به آن اصطلاحا ارتوپنه (Orthopnea) می گویند. برخی موارد دیس پنه در حالت فعالیت شدید تشدید می شود و در حالت استراحت بهبود می یابد. گاهی اوقات هم دیس پنه در شرایط استراحت تشدید می شود و در حالت فعالیت بهبود می یابد.
از عوارض این حمله ناگهانی می توان به سردرد، اختلالات عصبی، تشدید افسردگی، درد بدن، گزگز، سیانوزه شدن انگشتان و سردی انتهای اندام ها اشاره کرد. این افراد در صورتی که به بیماری هایی مانند تالاسمی مبتلا باشند، در نتیجه تنگی نفس ممکن است دچار مشکلات بیشتری شوند.
برای تسکین تنگی نفس با استفاده از درمان های گیاهی می توان از عصاره اکالیپتوس استفاده کرد. استفاده از محصولات دیگری که از جینسنگ و پیاز، سیاهدانه، عسل و آووکادو تشکیل شده اند نیز در بسیاری موارد به تسکین علائم همراه با تنگی نفس کمک می کند.
افرادی که در معرض نارسایی قلبی هستند، در بسیاری از موارد دچار اختلالی موسوم به قلب ریوی می شوند. این افراد در حین بالا رفتن از پله ها دچار تنگی نفس می شوند. ممکن است دچار درد شدید قفسه سینه شوند یا در صورت ابتلا به میگرن، در نتیجه وقوع این حمله ناگهانی و بیماری های التهابی ریه، دچار تشدید سردرد میگرنی گردند.
تشخیص بیماری های تنفسی با استفاده از تکنیک اسپیرومتری و همچنین روش های تصویربرداری اشعه ایکس انجام می پذیرد. استفاده از رادیوگرافی اشعه ایکس، سی تی اسکن و تکنیک تصویربرداری به کمک تشدید مغناطیسی هسته ای (MRI) می تواند ما را در تشخیص بهتر نوع اختلال ریوی و منشا بروز آن راهنمایی کند.
تنگی نفس مطمئنا بر کیفیت زندگی روزانه افراد موثر است. این بیماری در نهایت می تواند با تشدید حملات آسم همراه باشد. به این ترتیب است که تمام جنبه های زندگی فرد از جمله تحصیل و فعالیت روزانه تحت الشعاع قرار می گیرد. بنابراین برای بهبود کیفیت زندگی این اشخاص درمان موثر حملات آسم بسیار مهم است.
استرس شدید روانی اجتماعی از عوامل بروز تنگی نفس است. اساسا در هنگام بروز حملات اضطرابی سطح هورمون کورتیزول بالا می رود. در نتیجه این وضعیت است که شخص در معرض بروز حملات تنگی نفس قرار می گیرد. در این افراد ابتدا باید مشکل اضطراب را مدیریت کرد. در صورت لزوم استفاده از داروهای آرامبخش و ضد افسردگی ضروری است.
برای تنگی نفس معمولا از اسپری های استنشاقی استفاده می شود. به این محصولات اصطلاحا MDI گفته می شود. این محصولات در هر بار اسپری دوز مشخصی از دارو را خارج می کنند. داروی خارج شده به صورت یک گرد است. یک گرد متشکل از قطره های بسیار ریز مایع. در مقابل فرمولاسیون هایی که به صورت گرد جامد طراحی شده اند، همان DPI هستند. این محصولات در هر بار استفاده مقدار کامل معینی پودر جامد آزاد می کنند.
برای درمان تنگی نفس از داروهای مختلفی استفاده می شود. از جمله ترکیباتی که می توان آن را به صورت استنشاق از راه بینی یا تزریقی یا خوراکی مصرف کرد مشتقات تئوفیلین هستند. تئوفیلین دارویی از خانواده گزانتین هاست. این ترکیب در موارد آسم و برونشیت مقاوم به درمان با داروهای معمول مورد استفاده قرار می گیرند.
از جمله داروهای دیگری که در کنترل حملات آسم مورد استفاده قرار می گیرد، می توان به N – استیل سیستئین اشاره کرد. این محصول به فرم ساشه موکوفلوگان با دوز 600 میلی گرم در شرکت داروسازی دانش بنیان دارو افشان شایگان طراحی و فرموله شده است.
استفاده از غذاهای حاوی حجم بالای آنتی اکسیدان می تواند نقش بسیار مفیدی در کنترل التهاب و واکنش های تنفسی داشته باشد. غذاهایی مانند آووکادو و میان وعده های حاوی آجیل و مرکبات می تواند باعث کاهش تخریب بافت ریه شود. از جمله استفاده از ویتامین C و ویتامین D3 در این زمینه بسیار موثر است. استفاده از مکمل هایی مانند فول کر دارو افشان شایگان از مهمترین روش های مقابله با این بیماری است. از این محصول در کنار روش های درمانی دیگر می توان برای کمک به بهبود علائم تنگی نفس کمک کرد.
پرداختن به ورزش هایی مانند شنا و سایر ورزش های ملایمی که با بالا رفتن شدید فعالیت بدنی و افزایش نیاز شدید به اکسیژن همراه نباشد می تواند برای افراد مبتلا به آسم مفید باشد. در مقابل اگر فرد مبتلا به آسم به انجام فعالیت هایی سنگین مانند ورزش های شدیدا آئروبیک بپردازد ممکن است در معرض تشدید آسم قرار گیرد.
افرادی که در هنگام خواب دچار حالاتی مشابه آپنه می شوند، باید با دارو درمان شوند. به عنوان مثال ممکن است نیاز به استفاده از مدافینیل داشته باشند. مدافینیل ترکیبی است که باعث تنظیم سیکل و مسیر خواب می شوند. آپنه تنفسی به توقف تنفس در حین خواب اطلاق می شود. برای این اختلال از ترکیب مزبور می توان استفاده کرد. برای تشخیص بهتر این اختلال ممکن است علاوه بر متخصص بیماری های ریوی نیاز به نظر و قضاوت متخصص مغز و اعصاب نیز باشد.
در هنگام تنگی نفس ممکن است نیاز به استفاده از ونتیلاتور یا آمبوبگ باشد. در این موارد استفاده از این فرآورده ها باعث می شود فشار جزئی گاز اکسیژن در خون بالا برود. در مقابل از فشار جزئی گاز دی اکسید کربن در خون کاسته می شود. این وضعیت منجر به بهبود وضع اکسیژناسیون مغز و سایر بافت ها می شود. در بیماران مبتلا به تنگی نفس که دچار حمله قلبی شده اند می توان از ماساژ قلبی استفاده کرد. اما به هر حال این اقدامات باید با تجویز و نظارت پزشک باشد. گاهی ماساژ قلبی ممکن است باعث وخیم تر شدن وضعیت بیماری فرد شود.
پیشگیری از حمله تنگی نفس با استفاده از روش هایی مانند اسپری استنشاقی کورتیکوستروئید و آگونیست های گیرنده بتا امکان پذیر است. این محصول می تواند باعث ریلکس شدن عضلات صاف جدار مجاری تنفسی شود. از این طریق می تواند به پیشگیری از حمله آسم و تنگی نفس کمک کند. محتوای این اسپری ها از خانواده ترکیبات آگونیست مستقیم گیرنده بتا با طول اثر بالا هستند.
این ترکیبات با اثر بر روی عضلات صاف جدار مجاری تنفسی باعث بالا رفتن غلظت ماده ای به نام آدنوزین منوفسفات حلقوی می شود. به این ترتیب عضلات صاف جدار مجاری تنفسی شل خواهند شد. به این ترتیب است که مجاری تنفسی متسع می شوند. در این وضعیت هوا به سهولت در تبادل قرار می گیرند. به این ترکیبات اصطلاحا LABA می گویند. مولکول های خانواده
وقتی تنگی نفس به حدی شدید شود که فرد در زندگی روزمره دچار مشکل گردد و نتواند با کیفیت مطلوب زندگی خود را ادامه دهد حتما باید به پزشک مراجعه نماید. چنین بیمارانی باید از عوامل محرک تنفسی دوری کنند. این بیماران نباید در معرض تماس با آلرژن ها و عوامل خورنده یا گازهای سمی قرار گیرند. این افراد ممکن است در اثر تماس با این عوامل دچار حملات متعدد تنگی نفس شوند.
در این موارد ممکن است نیاز به استفاده از اسپری های تنفسی و داروهایی مانند N – استیل سیستئین داشته باشیم. اسپری های تنفسی شامل دو نوع بسیار مهم هستند. گروهی از این محصولات را MDI و گروهی را DPI می نامند. اسپری هایی که به فرم MDI فرموله می شوند، پایه محلول یا سوسپانسیون یا امولسیون دارند.
در هر حال همه این فرمولاسیون ها حالت مایع دارند. در مقابل فرمولاسیون DPI ها معمولا به فرم پودر خشک هستند. این محصولات را به صورت دهانی استفاده می کنند. گاهی ممکن است در شرایط تنگی نفس بسیار شدید و خطرناک از داروهای شل کننده مجاری تنفسی به صورت تزریقی استفاده شود. گاهی ممکن است از این محصولات به صورت استنشاق بینی استفاده شود.
به حالت دوم اصطلاحا تنفس نازال می گویند. این محصولات به صورت محلول هستند و در بسته بندی های پلاستیکی قرار می گیرند. این محصولات را نبول (Nebule) می نامند. فرمولاسیون این محصولات را نیز نبولایزر می نامند. این محصولات را معمولا از طریق استنشاق از راه بینی استفاده می کنند. با استفاده از ماسک نازال.
آسماکر کپسول حاوی کوئرستین، کولین بی تارترات و آلفا لیپوئیک اسید می باشد. این محصول دانش بنیان شرکت داروسازی دارو افشان شایگان است. این محصول دارای خاصیت قوی آنتی اکسیدانی است. محصولی که می تواند بسیاری از واکنش های التهابی و تخریبی بافت ریه را کنترل کند. از جمله این واکنش های التهابی می توان به تخریب بافت ریه در بیماران مبتلا به کووید 19، برونشیت و آمفیزم ریه اشاره کرد. تخریب بافت ریه می تواند با افت شدید قابلیت ارتجاعی ریه همراه باشد. به این ترتیب است که ریه قابلیت دم و بازدم را به تدریج از دست می دهد.
در برخی موارد این اختلال ممکن است در نهایت به سرطان ریه منتهی شود. همه این مشکلات را عامل مخربی به نام رادیکال های آزاد اکسیداتیو ایجاد می کند. عواملی که در نهایت باعث بروز واکنش های التهابی شدید می شوند. واکنش هایی که با تولید سیتوکاین های التهابی همراه است. مولکول هایی که باعث به کارگیری فاکتور کمپلمان و سلول های التهابی می شود. این مجموعه در نهایت به وضعیتی منتهی می شوند که به آن حالت ریه آب آورده می گویند. در ادامه ممکن است این وضعیت به تجمع مایع در پرده جنب و پلوریزی منتهی شود.
این تجمع مایعات در نهایت روی ریه فشار می آورد و باعث ایجاد درد قفسه سینه می شود. به خصوص اگر شخص دم و بازدم عمیق داشته باشد در نهایت در قفسه سینه احساس درد شدید خواهد داشت. تمام این رویداد های التهابی با به کارگیری ترکیبات آنتی اکسیدان قدرتمند مانند کوئرستین تا حدود زیادی قابل پیشگیری است.
ترکیباتی مانند کوئرستین و سایر فلاونوئید ها می توانند باعث مهار فعالیت رادیکال های آزاد اکسیداتیو شوند. این ترکیبات همچنین مهار کننده فعالیت آنزیم هایی مانند سیکلواکسیژناز تیپ دو هستند. این آنزیم در تولید مدیاتورهای التهابی نقش دارند.
تنگی نفس یک علامت بسیار خطرناک است. یک علامت نگران کننده که در همه سنین ممکن است بروز یابد. در این بیماری شخص ممکن است به دفعات دچار حملات شبه آسم شود. این بیماری علل مختلفی ممکن است داشته باشد. از آن میان می توان به مواردی مانند عفونت های ویروسی، باکتریایی و قارچی اشاره کرد. عوامل دیگری مانند سرما، تماس با آلرژن ها، سموم مختلف، گاز ها و جنگ افزار های شیمیایی و برخی داروها همگی باعث تشدید حملات تنگی نفس می شوند.
برای مقابله با این حملات از عوامل مختلفی می توان استفاده کرد. از آن میان می توان به اسپری های استنشاقی حاوی ترکیبات آگونیست بتا و کورتیکوستروئید ها اشاره کرد. ترکیبات دیگری مانند مشتقات تئوفیلین و سایر ترکیبات خانواده گزانتین هم در تسکین این حملات اثرگذارند.
تهیه و تنظیم توسط تیم علمی دارو افشان شایگان
شرکت داروسازی دانش بنیان دارو افشان شایگان تولید فرآورده های سلامت محور در اشکال دارویی متنوع را وجهه همت خود قرار داده است.
لینک های مفید ————
اطلاعات تماس ————
تلفن : 02191007002
صدای مشتری : 1603
پست الکترونیک : info@shayganpharma.com
©کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شرکت دارو افشان شایگان می باشد .
