نوروز جشن نو شدن روزگار، میراث عزیز نیاکان ما ایرانیان و سرآغاز یک فصل نوین است. نوروز یادآور زندگی دوباره پس از مرگ و بهترین نماد جاودانگی است.
هفت سین از دو عبارت «هفت» و «سین» تشکیل می شود. عدد «هفت» عددی مقدس و نمادی از جاودانگی بوده است. در بسیاری از فرهنگ ها جهان را متشکل از هفت اقلیم یا هفت اقنوم دانسته اند. در متون عربی کهن از سرزمین های هفت گانه یا اقالیم سبعه و نیز از سبع سموات نام برده شده است. به این معنا که آسمان در واقع از هفت طبقه تشکیل شده و بالاترین طبقه آن طبقه لاهوت است.
عدد «هفت» در میان ساسانیان که از اقوام کهن ایرانی به شمار می آیند، نمادی از نامیرایی و برکت ماندگار بوده است. در مورد واژه «سین» نیز نکات فراوان گفته اند. برخی آن را به معنی «سینی» دانسته اند. کنایه از هفت سینی که در سفره هفت سین می گذاشته اند. برخی آن را در اصل «هفت چین» می دانند. به معنای هفت جسمی که بر سر سفره هفت سین چیده می شوند.
در باور ایرانیان باستان جهان و تمامی کائنات در طول دوازده هزار سال تکوین و تکامل یافته بودند. بر این اساس نوروز را که نمادی از نو شدن کائنات به حساب می آمده، در دوازده روز جشن می گرفتند. روز سیزدهم هم با هدف رفع بلیات و به نشانه آمادگی برای شروع یک سال نو و تازه جشن گرفته می شده است. در برخی دیگر از منابع دوازده روز نوروز نشان از پاسداشت احترام 12 الهه ایران باستان هستند.
این 12 الهه در برخی منابع دیگر با نام امشاسپندان شناخته می شوند. امشاسپندانی که اسامی آن ها با اسامی دوازده ماه سال خورشیدی یکسان است. پس از هجوم اعراب و در طول سالهای حکومت بنی امیه بر جهان اسلام، خلفای اموی و حکام برگزیده از سوی آن ها برگزاری هر گونه جشن باستانی را در ایران ممنوع کرده بودند. آن ها حتی بر کسانی که این جشن ها را برگزار می کردند، مالیات وضع کردند. با جریمه و مالیات البته کاری از پیش نرفت. با روی کار آمدن عباسیان و با توجه به پیوند عمیق آن ها با ایرانیان این ممنوعیت ها تا حدودی لغو شد.
مهم ترین پیام نوروز جاودانگی است. جاودانگی عصاره تمام آرمان های بشر است. این که بتواند به یک زندگی پاینده دست یابد. این آرمان بزرگ بشری قدمتی به طول تاریخ حیات انسان دارد. انسان همیشه به دنبال یافتن اکسیر جوانی بوده است. راهی که بتواند برای همیشه حیات خود را تضمین کند. نوروز به هزاران زبان و بیان می گوید که جاودانگی دور از تصور و دسترس نیست. همین که پس از گذشت دورانی از سرما و مرگ، طبیعت دوباره زنده و سبز می شود و زندگی دوباره را تجربه می کند، یعنی مرگ پایان ماجرای هیچ موجودی نیست.
آداب عید نوروز بسیار متنوع است. این رسوم در بسیاری از نقاط کره زمین، از جمله در مناطقی از آسیای میانه و حتی برخی نقاط خاوردور برقرار است. در تاجیکستان، افغانستان، ازبکستان، هند، مناطقی از روسیه، در چین و بسیاری از کشورهای دیگر نوروز جشن گرفته می شود. یکی از مهمترین آداب و رسوم نوروز، دید و بازدید است. دید و بازدید عید معانی متعددی دارد.
اظهار ادب و احترام به بزرگتر ها و کسانی که حق به گردن کوچکترها دارند، اولین دلیل اهمیت رفتن به خانه بزرگترهاست. در نوروز فرزندان خانواده به دیدار بزرگتر می روند. آن ها با این کار نشان می دهند که نسبت به زحمات پدر و مادر خود حق شناس هستند. دید و بازدید عید یک معنای بسیار مهم دیگر هم دارد. دور ریختن اختلافات و فراموش کردن درگیری ها و دعواهای سابق و دوباره در کنار هم و با هم بودن یک معنای مهم این میهمانی هاست.
این که افراد در عین اختلاف نظرهایی که با هم دارند، در سختی ها کنار هم هستند و اجازه نمی دهند این اختلافات روابط انسانی و اخلاقی میان آن ها را دچار اختلال کند.
در بیان فلسفه عید نوروز نکات متعددی مطرح شده است. در برخی منابع تاریخی مانند تاریخ طبری و همچنین در شاهنامه فردوسی اظهار شده است که نوروز پیامد پیروزی های پادشاهی به نام جمشید بوده است. بنا بر مندرجات این منابع، جمشید پس از پیروزی بر اهریمن که به فرمان اهورامزدا به جنگ او رفته بود، به آذرآبادگان (آذربایجان) وارد می شود. در آذرآبادگان مردم به یمت پیروزی جمشید بر اهریمن جو سبز می کنند (سبزه) و سیزده روز تمام این اتفاق فرخنده را جشن می گیرند. البته بعضی منابع هم جمشید را بیشتر یک شخصیت اساطیری می نامند.
این منابع بر این باورند که جمشید وجود خارجی نداشته و بیشتر نمادی از پادشاهی کهن ایرانیان بوده است. در بعضی منابع دیگر داستانی اساطیری از الهه ای به نام اینانا به عنوان پیشینه نوروز ذکر می شود. مشهور است روزی اینانا یا همان ایشتار، همسر مردوخ و الهه باروری هوس کرد جهان پست یا کره خاک را تصرف کند.
بخشی از هستی که تحت کنترل خواهرش ارشکیگال بود. ارشکیگال به این موضوع پی می برد و ایشتار را زندانی می کند. اما ایشتار الهه باروری بود و زندانی شدنش مساوی از بین رفتن حیات روی کره خاکی بود. تموزی یا همان مردوخ همسر ایشتار بود. او فداکاری کرده و خود را به جای گروگان تسلیم ارشکیگال کرد. ایشتار آزاد شد، اما زندانی شدن تموزی هم می توانست مساوی مرگ روی کره زمین باشد.
زیرا تموزی هم الهه گرما و نباتات بود. به این ترتیب ارشکیگال به تموزی و ایشتار رحم کرد و تموزی را فقط به مدت شش ماه در جهان زیرین یا ژرفای خاک اسیر نمود. این شش ماه در واقع همان پاییز و زمستان است که طی آن تموزی روی زمین نیست و گیاهان و سرسبزی در آن محو می شود. در شش ماه دیگر سال یعنی بهار و تابستان تموزی روی زمین است و سرسبزی همه جا را فرا می گیرد. در واقع با پایان گرفتن زمستان و در واقع در شب آخرین چهارشنبه سال مرز دنیای مردگان و زمین باز می‌شود، چون تموزی قرار است بازگردد.
آیین پیش از آغاز نوروز شامل ارکان مختلفی است. یکی از مهمترین و شناخته شده ترین این آیین ها چهارشنبه سوری است. جشنی که به مناسبت برآمدن تموزی، الهه گرمی، روشنی و رشد برگزار می شود. در این مراسم در هر کجای زمین آتشی برپا می شود. آتشی که پلیدی ها را در خود می سوزاند و خاکستر می کند. آتش نمادی از میترا، الهه خورشید است. الهه ای که اگرچه در نظر یکتاپرستان خداوند نیست، اما آفریده ای پاک از آفریدگان خداوند به شمار می آید.
یکی از سنن مهم در جشن چهارشنبه سوری، قاشق زنی است. این سنت بنا بر برخی منابع تاریخی به منظور دور کردن ارواح خبیث و جلب ارواح پاک انجام می شده است. روشن کردن آتش در چهارشنبه سوری از دیرباز با هدف از بین بردن وسایل کهنه و خراب و آلوده انجام می پذیرفته است. بنابر منابع تاریخی جشن چهارشنبه سوری به صورت رسمی از زمان هرمز اول، پادشاه ساسانی رایج شده است.
از جمله مهم ترین سنن پیش از آغاز نوروز خانه تکانی است. تمیزی و روشنایی از مهمترین لوازم نوروز است. از دیرباز تاکنون مردمانی که نوروز را جشن می گرفته اند، بر این باور بودند که پیش از ورود به سال نو باید آلودگی ها و ناپاکی ها را از جسم و جان و زندگی خود بزدایند.
نوروز میراث ارزشمند نیاکان ما ایرانیان است. جشنی که یادآور همه خوبی ها است. از بین بردن همه پلیدیها، نو شدن طبیعت، نو شدن جان و فکر آدمی و از همه مهمتر جاودانگی است. نوروز از پس همه رویدادهای تاریخی ویران کننده زنده مانده است. ایرانیان سنن بسیاری داشتند که امروز به صورت محدود و در میان برخی از اقوام و در نواحی خاصی پاس داشته می شوند.
اما هیچ یک از آن ها به گستردگی و محبوبیت نوروز نیستند. شاید این نشانه ای باشد از عمق نفوذ نوروزگان در جسم و جان همه ما آدمیان که نوشدن طبیعت و جاودانگی را جان مایه نوروز می دانیم. امید که با نوروز ما هم نو شویم و بیش از همیشه به جاودانگی این کهن آرمان بشر بیندیشیم.
تهیه و تنظیم توسط تیم علمی دارو افشان شایگان
منابع:
شرکت داروسازی دانش بنیان دارو افشان شایگان تولید فرآورده های سلامت محور در اشکال دارویی متنوع را وجهه همت خود قرار داده است.
لینک های مفید ————
اطلاعات تماس ————
تلفن : 02191007002
صدای مشتری : 1603
پست الکترونیک : info@shayganpharma.com
©کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شرکت دارو افشان شایگان می باشد .
